Pleśniawki to po prostu zmiany pojawiające się w jamie ustnej, które są wywołane przez infekcję. Mogą być wywołane przez różne patogeny, choć najczęściej są to drożdżaki Candida. Są one bardzo podobne do ściętego mleka i występują w postaci pojedynczych białych plamek, choć czasem łączą się w większe grupy. Zazwyczaj występują u niemowląt, lecz mogą pojawić się u osób w każdym wieku.
Pleśniawki – co to jest?
Pleśniaki mają postać białych nalotów występujących w błonie śluzowej jamy ustnej. Powstają one w wyniku miejscowego stanu zapalnego. Zazwyczaj lokalizują się na wewnętrznej stronie policzków, języku czy dziąsłach. Zwykle odpowiadają za nie drożdżaki Candida, czyli grzyby szeroko rozpowszechnione w otoczeniu, które stanowią element naturalnej mikroflory człowieka.
Gdy dochodzi do ich nadmiernego namnażania się w jamie ustnej, przełyku, czy gardle, to powstają właśnie pleśniawki. Wielu wydaje się, że występują one jedynie u niemowląt, lecz trzeba wiedzieć, że takie zmiany mogą pojawić się u osób w każdym wieku.
Pleśniawki u dorosłych - przyczyny powstawania
Istnieje mnóstwo przyczyn pleśniawek w jamie ustnej. Jeśli chodzi o tego typu zmiany u dorosłych, to najczęściej przyczyną są błędy w higienie jamy ustnej. Zbyt rzadkie szczotkowania zębów negatywnie wpływa na zdrowie jamy ustnej. Z pleśniawkami bardzo często zmagają się osoby noszące aparaty ortodontyczne czy protezy. One muszą szczególnie zadbać o higienę, która jest utrudniona.
Ryzyko zakażenia diametralnie zwiększają także stany zaburzenia naturalnej mikroflory bakteryjnej. Na pleśniawki są narażone między innymi osoby, które przez dłuższych czas przyjmowały antybiotyki. Co więcej, ryzyko zwiększają również choroby, których skutkiem jest niższa odporność organizmu, czyli m.in. nowotwory, niedobory żywieniowe czy AIDS.
Pleśniawki u dorosłych nie występują zbyt często, lecz gdy już wystąpią, to zazwyczaj świadczą o:
- obniżonej odporności organizmu,
- złej higienie jamy ustnej,
- przyjmowaniu niektórych leków (np. antykoncepcja doustna czy antybiotyki),
- diecie składającej się z dużych ilości cukrów prostych i słodyczy,
- paleniu papierosów,
- niedoborach.
Pleśniawki u dzieci i niemowląt - przyczyny powstawania
Nie bez powodu pleśniawki kojarzą nam się przede wszystkim z okresem niemowlęcym. Najczęściej są one obserwowane u dzieci w drugim miesiącu życia, choć występują także u noworodków, bowiem dziecko może zarazić się drożdżakami już podczas porodu. Niedojrzały układ odpornościowy malucha często nie jest w stanie poradzić sobie z zatrzymanie procesu rozrostu grzybów, co prowadzi do wystąpienia choroby.
Pleśniawki u dzieci mogą pojawiać się także jako efekt zaburzeń składu flory bakteryjnej odpowiedniej dla jamy ustnej – np. po przyjmowaniu antybiotyków. Niemowlaki nierzadko zarażają się przez smoczek, który wcześniej znajdował się w ustach osoby cierpiącej na zakażenie grzybicze jamy ustnej.
Co więcej, również różnego rodzaju choroby mające wpływ na upośledzenie pracy układu immunologicznego sprzyjają powstawaniu takim zmianom. W przypadku niemowląt wymienia się trzy najważniejsze czynniki ryzyka rozwoju pleśniawek i są nimi: niewielka masa urodzeniowa dziecka, zakażenie grzybicze u matki oraz cukrzyca ciążowa.
Czy pleśniawki u dzieci są groźne?
Rodzice muszą zdawać sobie sprawę z tego, że noworodki mają nie do końca wykształcony układ odpornościowy, dlatego są bardziej podatne na różne infekcje i zazwyczaj przechodzą je dużo gorzej niż starsze maluchy czy osoby dorosłe. Z tego powodu zaleca się konsultację z lekarzem, gdy zdarzy się jakiekolwiek zakażenie.
Pleśniawki występujące u noworodków i niemowląt zazwyczaj powodują spory ból i dyskomfort. Dzieci często mają problemy z przyjmowaniem pokarmów, więc niechętnie podchodzą do karmienia – zarówno piersią, jak i za pomocą butelki. To zaś wpływa niekorzystnie na przyrost masy ciała i prawidłowy rozwój dziecka. Uwzględniając to, w przypadku wystąpienia pleśniawek u dziecka, nie należy zwlekać z wizytą u pediatry, który wdroży odpowiednie leczenie.
Pleśniawki – jak je rozpoznać?
Wiele osób zadaje sobie pytanie, jak wyglądają pleśniawki? Nietrudno je rozpoznać, ponieważ zwykle pleśniawki przybierają postać małych, białych plamek, które przypominają twarożek.
Zazwyczaj są to pojedyncze zmiany, ale należy wiedzieć, że pleśniawki czasem się grupują i obejmują dużą powierzchnię błony śluzowej jamy ustnej. Najczęściej pojawiają się na błonie śluzowej policzków, języku czy podniebieniu. U niektórych mogą pokazać się nawet na ustach.
Sprawdź też: Krosty na języku – czym są i jak się ich pozbyć?
Wspomnieliśmy, że pleśniawki przypominają twarożek czy mleko, więc wielu osobom wydaje się, że to po prostu resztki pokarmowe, choć to oczywiście nieprawda. Łatwo je rozróżnić, bowiem pleśniawki zwykle są ściśle przytwierdzone do powierzchni błony śluzowej. Nie da się ich łatwo usunąć, a gdy zostaną oderwane, to dane miejsce staje się zaczerwienione, bolesne, jak i może miejscowo krwawić. Takie zmiany to podstawowy objaw pleśniawek u dzieci, choć występuje ich znacznie więcej – problemy ze snem, brak apetytu, apatia, a także wolne przybieranie na wadze.
Pleśniawki u osób dorosłych wyglądają tak samo jak u najmłodszych. Jednak u starszych pojawia się nieco więcej objawów choroby. Do najważniejszych zaliczamy przede wszystkim nieprzyjemny posmak w ustach oraz pękające kąciki ust. Inne objawy choroby obejmują:
- dolegliwości bólowe w jamie ustnej,
- problemy z jedzeniem i piciem,
- trudności z odczuwaniem smaku spożywanych dań.
Czym są afty i pleśniawki? Czym się różnią?
Afty i pleśniawki często są ze sobą mylone, a to jednak dwie inne dolegliwości, mimo że obie dotyczą jamy ustnej. Afty to małe nadżerki lub owrzodzenia, których średnica waha się od 0,5 mm do nawet 3 cm. Występują pojedynczo bądź grupami. Ich podział obejmuje małe i duże afty. Te pierwsze mają charakter przewlekły i często pojawiają się kilka razy w roku, zwykle u dorosłych osób. Oba rodzaje aft mają podobne przyczyny – nieprawidłowa higiena jamy ustnej, niewłaściwa dieta, choroby zębów, choroby dziąseł, czy zaburzenia hormonalne. Objawy aft są dość charakterystyczne, ponieważ są to występujące nadżerki lub owrzodzenia pokryte białym nalotem. Czasem obserwuje się też powiększenie węzłów chłonnych.
Natomiast pleśniawki to problem, z którym zmagają się przede wszystkim niemowlęta. Podobnie jak afty mają biały nalot i są bolesne, dlatego często są mylone z aftami. Jednak to, co je różni, to przyczyny powstawania. Za powstawanie pleśniawek odpowiadają drożdżaki, zatem do zakażenia dochodzi w sytuacji wkładania przez dziecko różnych przedmiotów czy rączek do buzi. Innymi objawami pleśniawek są mniejszy apetyt, jak i nierzadko pojawia się gorączka.
Pleśniawki – leczenie u dzieci i dorosłych
W leczeniu pleśniawek najczęściej zastosowanie znajdują leki przeciwgrzybicze. Najlepiej sprawdza się nystatyna, czyli środek farmakologiczny, który jest stosowany zarówno u najmłodszych, jak i u dorosłych. Zazwyczaj ma formę zawiesiny, którą wprowadza się do jamy ustnej np. za pomocą płatka kosmetycznego. Należy robić to ostrożnie, by nie doprowadzić do oderwania pleśniawki, a to wywołałoby zapewne ból, jak i krwawienie. Leczenie zwykle trwa około 2 tygodni – zmiany ustępują po 7-14 dni, ale co ważne, nystatynę należy stosować jeszcze przez dodatkowe 2-3 dni. Co więcej, leczenie pleśniawek obejmuje także zmniejszenie ryzyka ponownej infekcji i w tym celu trzeba zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej.
Pleśniawki możemy często również wyleczyć przez napary ziołowe. Mogą mieć one postać herbat do picia lub naparów do przemywania jamy ustnej. Doskonale sprawdza się przede wszystkim szałwia i rumianek. Szeroki wybór preparatów na pleśniawki znajdziemy także w aptekach i możemy nabyć je bez recepty. Ich stosowanie zwalcza stan zapalny, jak i przyspiesza regenerację błony śluzowej.
Zapobieganie pleśniawkom u dzieci i dorosłych
Sposoby na zapobieganie pleśniawkom u u dzieci i dorosłych są dosyć proste. Poniżej przedstawimy kilka sposobów, na to jak nie dopuścić do powstawaniu pleśniawek.
Sposoby na pleśniawki u dzieci
Najważniejsza jest dbałość o właściwą higienę jamy ustnej. Małemu dziecku powinniśmy czyścić jamę ustną mechanicznie – na palec umytej ręki nakładamy mokry gazik i ostrożnie oczyszczamy buzię maluszka. Istotne jest także pamiętanie o myciu i wyparzaniu smoczków oraz butelek. Zaś mamy karmiące piersią, które są podatne na infekcje jamy ustnej, zawsze powinny przemywać brodawkę sutkową ciepłą wodą. Powinno się też unikać całowania malucha w usta.
Sprawdź też: Jak zachęcić dziecko do mycia zębów?
Sposoby na pleśniawki u dorosłych
Pleśniawki pojawiają się także u dorosłych, dlatego warto poznać zalecenia, dzięki którym można się przed nimi uchronić. Przede wszystkim osoby noszące protezy zębowe absolutnie nie powinny nosić ich na noc. Nie należy ich nosić również wtedy, gdy mają niewłaściwy kształt – wtedy szybko trzeba skontaktować się z dentystą. Warto też pamiętać o przepłukiwaniu ust po jedzeniu i przyjmowaniu leków – wystarczy nawet zwykła woda. Zaleca się również, by zrezygnować z palenia papierosów, jak i regularnie zgłaszać się na badania kontrolne – jeśli zmagamy się z przewlekłymi schorzeniami.
Zaś, gdy pleśniawki już się pojawią, to osoby dorosłe muszą pamiętać o kilku zaleceniach. Najważniejsza jest prawidłowa higiena jamy ustnej – m.in. należy dwa razy w ciągu dnia szczotkować zęby, jak i regularnie odwiedzać dentystę. Warto też sięgać po jogurty z zawartością żywych kultur bakterii, co jest istotne zwłaszcza podczas antybiotykoterapii. Konieczna jest także częstsza zmiana szczoteczki do zębów – częściej niż co 3 miesiące oraz korzystanie z nici dentystycznej bądź irygatora, by móc solidnie oczyszczać przestrzenie międzyzębowe.
Zapobiegaj pleśniawkom z produktami Oclean
Szczoteczki soniczne o wiele lepiej radzą sobie z usuwaniem płytki nazębnej od wersji manualnych. Głowica urządzenia wykonuje nawet kilkanaście tysięcy ruchów na minutę, a przy tym wykorzystuje technologie fal sonicznych, przez co jesteśmy w stanie wyczyścić nawet trudno dostępne miejsca. Jeśli chcesz zadbać o higienę jamy ustnej – koniecznie sprawdź naszą ofertę na szczoteczki soniczne.
Sprawdź też kilka naszych ostatnich artykułów: