Rozlane plamki przypominające zsiadłe mleko są dość częstą dolegliwością, szczególnie u małych dzieci. To pleśniawki, które pojawiają się na błonie śluzowej jamy ustnej z powodu zakażenia grzybiczego. Skąd dokładnie się biorą, jak je leczyć i czy można im zapobiegać? Sprawdź!

Przeczytaj również: Dokucza Ci afta? Domowe sposoby na afty

Czym są pleśniawki?

Pleśniawki (kandydoza) to nazwa miejscowej infekcji, którą powodują grzyby z rodzaju Candida (głównie Candida albicans). Mają postać białego lub żółtawego miękkiego nalotu, który przypomina zsiadłe mleko lub kożuch. Kształt jest nieokreślony, rozlany. Plamy można zetrzeć, a błona śluzowa jest pod nimi zaczerwieniona, nierzadko też krwawi. Nalot składa się głównie z komórek drożdży i resztek tkanek. 

Pleśniawki jamy ustnej szybko się rozprzestrzeniają. Nierzadko bolą i pieką, co utrudnia przełykanie oraz powoduje duży dyskomfort. 

Infekcja najczęściej dotyczy noworodków i niemowląt, które wciąż nie mają odpowiednio ukształtowanego układu immunologicznego. Zakażenie może wystąpić też u dorosłych, szczególnie z osłabioną odpornością. Kandydozie sprzyjają:

• podeszły wiek;
• zła higiena jamy ustnej;
• choroby towarzyszące, np. cukrzyca;
• dieta bogata w węglowodany;
• niedobory witamin i minerałów;
• palenie papierosów;
• stosowanie niektórych leków.

Pleśniawki – najczęstsze miejsca występowania

Biały nalot w postaci plamek lub większych, rozlanych plam pojawia się w jamie ustnej, m.in. na języku, podniebieniu, w gardle, na dziąsłach i wewnętrznych stronach policzków. Zdarza się, że u maluchów jest początkowo mylony z resztkami jedzenia (mleka).

Pleśniawki na języku

Pleśniawki u niemowlaka, dziecka i dorosłego często pojawiają się na języku, szczególnie jego tylnej części. Mogą mieć postać plam, większych skupisk lub nawet pokrywać kożuchem niemal całą powierzchnię języka. 

Pleśniawki na podniebieniu

Wiele osób obserwuje pleśniawki również na podniebieniu. Także tam mogą występować najpierw w postaci pojedynczych plamek, a później zlewać się w większe.

Pleśniawki u noworodka i niemowlaka – czy są niebezpieczne?

Uważa się, że pleśniawki nie są groźne. Warto jednak z nimi walczyć, by zadbać o komfort malucha. Kandydoza jamy ustnej może powodować m.in. ból, pieczenie, problemy z połykaniem pokarmu. To wszystko niekorzystnie wpływa na apetyt. Dziecko może być bardziej płaczliwe, marudne, niespokojne. 

W przypadku nawracających pleśniawek dobrze również poznać przyczynę i zadziałać profilaktycznie, np. poprawiając higienę jamy ustnej czy uzupełniając niedobory. Zawsze najlepszą opcją jest konsultacja z lekarzem, który podejdzie indywidualnie do konkretnego przypadku.

Pleśniawki u niemowląt i małych dzieci mogą pojawić się po tym, gdy drożdżaki zostaną przekazane przez rodzica. Nie oblizuj więc np. smoczka czy łyżeczki malucha.

Jak leczyć pleśniawki?

Chociaż istnieją domowe sposoby leczenia, najlepiej udać się do lekarza. Specjalista przepisze odpowiednie preparaty na pleśniawki, najczęściej leki przeciwgrzybicze (np. z nystatyną). Zwykle stosuje się je miejscowo, tylko w okolicy zmian. Często mają formę płynów do pędzlowania lub roztworów czy zawiesin do płukania, czasami także tabletek (do połykania lub ssania).

Rozpoznanie i leczenie są istotne, ponieważ pleśniawki najczęściej pojawiają się u osób z zaburzeniami odporności. To z kolei może wiązać się z innymi problemami w organizmie, które dotąd pozostawały niewykryte. 

Dodatkowo niezbędna jest profilaktyka. Jednym z najważniejszych kroków w walce z pleśniawkami, szczególnie u dorosłych, jest odpowiednia higiena jamy ustnej. Pamiętaj, by dokładnie myć zęby, przestrzenie międzyzębowe oraz język, a także płukać jamę ustną. Postaw na dobrą szczoteczkę, np. soniczną, która posiada raport od razu po zakończeniu szczotkowania, dzięki któremu możemy poprawić naszą technikę, nić lub irygator, skrobak do języka oraz płyn. Wymieniaj również regularnie szczoteczkę (lub samą końcówkę), by nie przenosić drobnoustrojów. Dla dzieci idealnie sprawdzą się szczoteczki z włóknami z fluorem np. Oclean Kids.

Pleśniawki w jamie ustnej. Najczęściej zadawane pytania

Jak wygląda pleśniawka?

Pleśniawka przypomina zsiadłe mleko – to miękka, biała plama o nieregularnym kształcie, która pokrywa błonę śluzową jamy ustnej u dzieci lub dorosłych. 

Co na pleśniawki najlepiej stosować?

Pleśniawki to infekcje grzybicze, zakażenia drobnoustrojami z grupy drożdżaków. Leczenie polega na miejscowym stosowaniu preparatów przeciwgrzybiczych, a czasami także innych leków. Dokładna terapia zawsze jest ustalana przez lekarza.

Czy pleśniawki same znikną?

Pleśniawki w większości przypadków nie znikają samoistnie, więc leczenie jest niezbędne. Aby zapobiegać nawrotom, warto również dobrze poznać przyczynę w danym przypadku i stosować odpowiednią profilaktykę (zdrowa dieta, unikanie używek, właściwa higiena jamy ustnej itp.).

Z czego robią się pleśniawki u dorosłych?

Podobnie jak u dzieci za pleśniawki u dorosłych odpowiada infekcja grzybicza. Najczęściej sprzyjają jej spadek odporności, związany np. z chorobą towarzyszącą, złą dietą, niedoborami.

Czy pleśniawka to afta?

Pleśniawki i afty to dwie różne jednostki chorobowe. Obie pojawiają się w obrębie błony śluzowej jamy ustnej i zwykle wtedy, gdy organizm jest osłabiony, a odporność obniżona. Afty mają formę niewielkich nadżerek i są bardzo bolesne. 

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/93161,plesniawki-jamy-ustnej-u-niemowlat

https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/2016/05/2006-04-5.pdf

https://zdrowie.pap.pl/byc-zdrowym/plesniawki-u-doroslego-tak-ale-mozna-ich-uniknac

https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-przyzebia/295854,afty-przyczyny-i-leczenie

• Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej – co warto o nim wiedzieć?
• Czym są owrzodzenia jamy ustnej?
• Zapalenie jamy ustnej – czym jest i jak się objawia?
• Krosty na języku – co mogą oznaczać i jak się ich pozbyć
• Lakowanie zębów – na czym polega zabieg i czy warto go wykonać?