„Szczotka, pasta, kubek, ciepła woda…” – nawet maluchy wiedzą, że pasta do zębów to jedna z podstaw poprawnej higieny jamy ustnej. Wspiera szczoteczkę w trakcie mechanicznego oczyszczania. Zawiera też substancje o różnych dodatkowych właściwościach, np. bakteriobójczych czy łagodzących. Nie bez znaczenia pozostaje również fluor, którego głównym zadaniem jest ochrona przed próchnicą. Sprawdź, jaką pastę do zębów wybrać i co znajdziesz w tej niepozornej tubce!

Pasta do zębów – składniki

Z czego składa się pasta do zębów? Jak zwykle – to zależy. W końcu na rynku znajdziesz mnóstwo różnych specyfików. Większość w swoim składzie ma jednak kilka grup składników o różnych właściwościach. Jakie środki czekają na Ciebie w tubce i co warto o nich wiedzieć?

Substancje ścierne i polerujące 

W paście zajmują one ok. 25–50% wszystkich substancji. Ich celem jest mechaniczne oczyszczanie szkliwa z płytki nazębnej i osadów. Przykładowe substancje to węglan wapnia, tlenek krzemu. Specjaliści zwracają jednak uwagę, że najważniejszym czynnikiem jest wygląd drobinek – które powinny być możliwie kuliste i naprawdę malutkie (maks. 10 mikrometrów).

To właśnie te cechy wpływają na poziom ścierności (abrazję). Określa się go współczynnikami  RDA (Radioactive Dentine Abrasion) oraz REA (Radioactive Enamel Abrasion), czyli współczynnikami ścieralności szkliwa i zębiny. Wbrew pozorom nie powinny być jak najwyższe, ponieważ nadmierne ścieranie może przyczynić się m.in. do wystąpienia nadwrażliwości zębów. Eksperci podkreślają, że do codziennej higieny u osób bez szczególnych potrzeb najlepiej sprawdzają się preparaty o RDA 30–70.

Substancje pieniące

Na efektywność działania pasty do zębów mają wpływ też substancje pieniące, czyli detergenty. W paście znajduje się ich tylko kilka procent. Dzięki temu, że wytwarzają pianę, ułatwiają skuteczne usuwanie płytki nazębnej i bakterii. 

Wśród tego typu substancji znajdziesz m.in. SLS i SLES oraz betainę kokamidopropylową. Szczególnie te pierwsze środki mogą jednak działać drażniąco i alergicznie – przede wszystkim na dziąsła. Wszystko zależy jednak od indywidualnych uwarunkowań oraz innych składników pasty. 

Fluor

Specjaliści, m.in. z Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego czy Światowej Federacji Dentystycznej, zwracają uwagę na korzyści stosowania past z fluorem w każdym wieku. Związki fluoru chronią zęby przed próchnicą, wzmacniają szkliwo, pomagają też w walce z nadwrażliwością. 

Istnieją jednak konkretne zalecenia dotyczące zawartości tego pierwiastka w paście. Standardowo w zwykłym polskim sklepie (np. drogerii) można kupić produkty o zawartości fluoru do 1500 ppm. dla osoby dorosłej  Wyższe stężenia są dostępne w aptece. 

Inne składniki 

W paście do zębów najczęściej znajdziesz też środki konserwujące (np. parabeny), zagęstniki, aromaty, substancje smakowe i słodzące (np. ksylitol, sacharynę) czy zapobiegające wysychaniu (np. glicerynę, sorbitol). 

W zależności od rodzaju pasta może być również uzupełniona o dodatkowe substancje czynne. Przykładowo w tubce możesz znaleźć triklosan (o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym) czy zioła (np. szałwię, goździki, eukaliptus).

Sprawdź ofertę na nasze szczoteczki soniczne!

Jaka pasta do zębów dla dzieci i niemowląt?

Według Stanowiska polskich ekspertów dotyczącego indywidualnej profilaktyki fluorkowej u dzieci i młodzieży pasty z fluorem można stosować już u maluchów od 6. miesiąca życia.

Większość specjalistów przyznaje, że w przypadku najmłodszych najważniejsze pytanie nie brzmi wcale „jaką pastę do zębów wybrać”. Najistotniejsza jest jej ilość – dobiera się ją do wieku. Zalecenia dotyczące mycia zębów przy szczotkowaniu 2 razy dziennie:

• 6–36 miesięcy: stężenie 1000 ppm, śladowa ilość (wielkości ziarenka ryżu lub posmarowanie tylko końcówek szczoteczki);
• 3–6 lat: stężenie 1000 ppm, ilość odpowiadająca wielkości ziarenka groszku.

Inni specjaliści zalecają z kolei, by u maluchów do 6. roku życia stosować preparat o stężeniu fluoru do 600 ppm. Najczęściej chodzi jednak o te dzieci, które np. połykają pastę. Najlepiej więc porozmawiać ze swoim stomatologiem – dobierze on preparat do konkretnego przypadku. 

Co ze starszymi dziećmi? Dzieci i nastolatki od 6. roku życia mogą już wybrać pastę o stężeniu 1450 ppm i nakładać na szczoteczkę ilość o długości ok. 1–2 cm. 

Jaka pasta do zębów dla dorosłych?

Dorośli bez większych nieprawidłowości stomatologicznych mogą stosować dowolną pastę o zawartości fluoru 1450–1500 ppm. Najlepiej dobrać ją do własnych preferencji, np. smakowych. 

Jaka jest odpowiednia pasta dla osób, które walczą z problemami? Specjalistyczne pasty najlepiej dopasować indywidualnie:

• duże ryzyko próchnicy – u osób w wieku powyżej 16 lat lekarz może zalecić pastę o wyższym stężeniu fluoru (do 5000 ppm);
• palenie nikotyny – dobra pasta do zębów dla palaczy ma zwykle wysoką ścieralność (RDA 100 lub więcej);
• wrażliwość zębów – pasta do nadwrażliwych zębów charakteryzuje się niską ścieralnością (RDA poniżej 40), a często też zawartością takich substancji jak azotan potasu czy aminofluorek;
• przebarwienia – wybielające pasty do zębów zwykle mają wysoki współczynniki RDA, dlatego nie nadają się dla osób z nadwrażliwością i trzeba stosować je szczególnie ostrożnie;
• choroby przyzębia, stany zapalne – do ochrony zębów i dziąseł najlepiej wybrać pasty antybakteryjne, np. z triklosanem czy wyciągami ziołowymi.

W przypadku problemów z zębami czy dziąsłami wybór pasty najlepiej omówić z dentystą. Pomoże Ci on dobrać odpowiedni preparat, dzięki któremu poprawisz stan jamy ustnej. 

Pamiętaj też, że pasta jest dodatkiem. Najważniejsza jest technika szczotkowania.Razem z dobrą szczoteczką, np. soniczną, ktora zaproponuje właśnie jedynie prawidłowe ruchy tworzą duet nie do pokonania. Dla właściwej higieny uzupełnij ten zestaw również o irygator, którym wyczyścisz przestrzenie międzyzębowe i język. 

Pasty do zębów. Najczęściej zadawane pytania 

Jaka jest najlepsza pasta do zębów?

Specjaliści, m.in. z Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego oraz Światowej Federacji Dentystycznej, zalecają stosowanie past z fluorem u osób w każdym wieku. Jeśli masz wątpliwości i chcesz np. stosować pastę do zębów bez fluoru, porozmawiaj ze stomatologiem. 

Kiedy stosować pastę z wysoką zawartością fluoru?

Standardowe pasty mają 1450–1500 ppm. Wyższe stężenie może być zalecone przez stomatologa u osób, które są mocno narażone na powstawanie próchnicy. 

Źródła:

• https://www.mp.pl/pytania/pediatria/table/B25.QA.1.9.1. 
• https://ptss.pl/studenci-pacjentom-15-nie-taki-straszny-jak-go-maluja-czyli-o-najbardziej-kontrowersyjnym-srodku-w-stomatologii/ 
• https://ptfarm.pl/pub/File/Farmacja+Polska/2009/9/12++Pasty+do+zebow.pdf 
• https://ptsd.net.pl/wp-content/uploads/2023/02/ns_2022_035-059F.pdf 
• https://www.happydental.pl/blog/sklad-pasty-do-zebow-czyli-co-w-tubce-piszczy-co-nam-szkodzi-a-co-pomaga-zachowac-zdrowy-usmiech 
• https://pts.net.pl/fdi-pasta-z-fluorem-jednym-z-fundamentow-walki-z-prochnica/ 
• https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/higiena-i-zabiegi-estetyczne/107909,higiena-jamy-ustnej-doroslych-pacjentow 
• https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.1.9.10. 
• https://tatastomatolog.com/2021/03/18/spis-past-do-zebow-dla-dzieci-od-1-zabka-do-6-rz-1000-ppm/ 
• https://ptsd.net.pl/wp-content/uploads/2016/01/PTSD_Wytyczne_na_temat_indywidualnej_profilaktyki_fluorkowej.pdf 

• Pasta do szczoteczki sonicznej – jaką wybrać?
• Ile używać pasty do zębów? Dzieci i dorośli
• Płyn do płukania jamy ustnej – czy warto go używać?
• Rodzaje szczoteczek do zębów – która będzie najlepsza?
• Szczoteczka soniczna czy rotacyjna – która będzie lepsza?