Suchy zębodół, znany również jako pusty zębodół bądź poekstrakcyjne zapalenie kości zębodołu, to stan, który może wystąpić po ekstrakcji zęba. Jest to jedno z najczęstszych powikłań po usunięciu zęba i może być bardzo bolesne. Brak skrzepu w obrębie zębodołu, który stanowi naturalną barierę ochronną dla gojącej się rany, prowadzi do wystąpienia tego stanu. W tym artykule dowiesz się więcej na temat tego, czym jest suchy zębodół, jakie są jego objawy, przyczyny, jak go leczyć i jak mu zapobiegać.
Co to jest suchy zębodół?
Dokonanie przez dentystę zabiegu usunięcia zęba u pacjenta jest procedurą stosunkowo często przeprowadzaną w gabinetach stomatologicznych. Jednym z powikłań, z którym zmagają się niektórzy pacjenci po przejściu ekstrakcji, bywa występowanie tak zwanego suchego zębodołu.
Gdy z jamy ustnej zostaje usunięty ząb, następuje przerwanie ciągłości błony śluzowej wyściełającej zębodół, w wyniku czego powstaje rana. Skrzep zębodołu po wyrwaniu zęba odgrywa ważną rolę w procesie gojenia, chroniąc kość i nerwy pod spodem. Jeśli jednak krew nie skrzepnie prawidłowo lub ulegnie częściowemu bądź całkowitemu rozpuszczeniu pod wpływem nadmiernej aktywności enzymu plazminy odpowiedzialnej za fibrynolizy, to rana zostaje odsłonięta i nie goi się prawidłowo. Efektem jest pojawienie się stanu lokalnego zakażenia, tzw. suchy zębodół, inaczej suchodół zęba.
Jakie są przyczyny powstania suchodołu?
Dokładna przyczyna suchego zębodołu nie jest do końca poznana, jednak istnieje kilka czynników, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia suchego zębodołu. Co więcej, przyczyny zębodołu można podzielić na dwie kategorie.
1. Czynniki związane z pacjentem:
- niezastosowanie się do zaleceń stomatologa po zabiegu – np. zbyt intensywne płukanie jamy ustnej, w wyniku którego skrzep zostaje wypłukany lub jedzenie stałych, zbyt twardych posiłków wcześniej niż jest to wskazane po usunięciu zęba;
- nikotynizm – nikotyna zawarta w papierosach spowalnia gojenie się ran i zwiększa ryzyko infekcji (pacjenci palący papierosy są 2-3 razy bardziej narażeni na suchy zębodół niż osoby niepalące);
- stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych – hormony zawarte w doustnych środkach antykoncepcyjnych mogą wpływać na krzepnięcie krwi i zwiększać ryzyko powikłań po zabiegu;
- choroby ogólnoustrojowe – cukrzyca, miażdżyca, niedobory witamin, choroby przyzębia i inne schorzenia mogą osłabiać układ odpornościowy i utrudniać gojenie się ran;
- problemy z krzepnięciem krwi – osoby z hemofilią lub innymi zaburzeniami krzepnięcia krwi są bardziej narażone na suchy zębodół;
2. Czynniki związane z zabiegiem:
- nieprawidłowo przeprowadzony zabieg – pozostawienie resztki zęba w dziąśle po wyrwaniu lub inne błędy podczas ekstrakcji mogą prowadzić do suchego zębodołu;
- miejsce ekstrakcji – zęby dolne, szczególnie żuchwy, są bardziej narażone na to powikłanie;
- długa i skomplikowana ekstrakcja – zabieg ten może powodować większe urazy tkanek i utrudniać tworzenie się skrzepu;
- zniszczenie kości w zębodole – w niektórych przypadkach podczas ekstrakcji zęba dochodzi do uszkodzenia kości w zębodole – uszkodzona kość może utrudniać tworzenie się skrzepu i zwiększać ryzyko suchego zębodołu;
- użycie silnych leków znieczulających – silne leki znieczulające mogą powodować zwężenie naczyń krwionośnych w miejscu ekstrakcji, co może utrudniać dopływ krwi do rany i tworzenie się skrzepu.
Należy pamiętać, że suchy zębodół jest powikłaniem, które może wystąpić u każdego pacjenta, niezależnie od wieku czy stanu zdrowia. Jednak ryzyko można zmniejszyć przez unikanie czynników ryzyka i stosowanie się do zaleceń stomatologa po zabiegu.
Jakie są objawy suchego zębodołu?
Jedną z pierwszych oznak suchego zębodołu jest promieniujący ból po wyrwaniu zęba, pojawiający się kilka dni po zabiegu. Ma on pulsujący charakter i może promieniować do ucha, skroni, szyi, a nawet oka. Do tego może się on utrzymywać przez kilka dni lub nawet tygodni.
Jednak aby móc szybko zareagować i wdrożyć odpowiednie leczenie, ważne jest, aby zwrócić uwagę także na inne objawy suchego zębodołu, które najczęściej obejmują:
- pusty zębodół – w przypadku suchego zębodołu widoczny jest brak lub częściowy brak skrzepów krwi w zębodole (w niektórych przypadkach można dostrzec odsłoniętą kość);
- nieprzyjemny zapach z ust – martwe tkanki i bakterie w zębodole mogą powodować brzydki zapach z jamy ustnej;
- obrzęk i zaczerwienienie – miejsce ekstrakcji może być opuchnięte, zaczerwienione i bolesne przy dotyku;
- utrudnienia w jedzeniu i piciu – ból i nadwrażliwość w zębodole mogą utrudniać jedzenie i picie, szczególnie po stronie, po której wykonano zabieg;
- gorączka – w niektórych przypadkach suchy zębodół może powodować niską gorączkę;
- powiększone węzły chłonne – szczególnie te się pod żuchwą mogą być powiększone i bolesne;
- ogólne osłabienie i złe samopoczucie – pacjenci z suchym zębodołem mogą odczuwać ogólne osłabienie, zmęczenie i brak apetytu.
Jeśli podejrzewasz u siebie suchodół, jak najszybciej skonsultuj się ze stomatologiem. Jednak pamiętaj, że nie u każdego z pacjentów z tym powikłaniem występują wszystkie wymienione objawy. Czasami jedyną dolegliwością jest silny ból.
Leczenie suchodołu po wyrwaniu zęba
Suchy zębodół może znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie. Na szczęście istnieją skuteczne metody leczenia, które pozwalają uśmierzyć ból i przyspieszyć gojenie się rany. Pierwszym krokiem w leczeniu suchego zębodołu jest wizyta u stomatologa. Tylko lekarz oceni stan rany i zaleci odpowiednie postępowanie.
Niezbędnym krokiem jest przepłukanie zębodołu roztworem soli fizjologicznej lub antybiotyku, mające na celu oczyszczenie rany z resztek pokarmowych, zanieczyszczeń i bytujących tam bakterii. Choć zabieg ten bywa bolesny dla pacjenta, to jednak jest nieodzowny dla przyspieszenia procesów gojenia.
W niektórych przypadkach zastosowanie znajduje specjalny opatrunek nasączony środkami przeciwbólowymi bądź przeciwzapalnymi, nałożony bezpośrednio w obrębie zębodołu. Skutkuje to uśmierzeniem dolegliwości bólowych oraz zapewnia ochronę rannej powierzchni przed zakażeniem.
Stomatolog przepisze także leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz przeciwbólowych, aby złagodzić ból i obrzęk. W przypadku rozwoju infekcji bakteryjnej w obrębie niezagojonych tkanek konieczne staje się wdrożenie antybiotykoterapii dla zwalczenia drobnoustrojów chorobotwórczych.
Leczenie suchego zębodołu zwykle trwa od 7 do 10 dni. W tym czasie ból powinien stopniowo ustępować, a rana powinna się goić. Kluczowe jest jednak przestrzeganie zaleceń lekarza, utrzymywanie wysokiej higieny jamy ustnej i unikanie czynników ryzyka.
Jak zapobiegać pojawieniu się zębodołu suchego?
Istnieje wiele czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia suchego zębodołu, ale w większości przypadków można im zapobiec, stosując się do odpowiednich zasad postępowania. Nim stomatolog przystąpi do wykonania zabiegu usunięcia zęba, zalecane jest, aby pacjent uprzedził go o wszelkich aktualnie zażywanych lekarstwach – niektóre z nich, jak antybiotyki, sterydy czy doustne środki antykoncepcyjne, mogą wywierać niekorzystny wpływ na procesy krzepnięcia krwi, a tym samym zwiększać ryzyko powikłań pozabiegowych.
Po usunięciu zęba stomatolog udziela szczegółowych instrukcji, jak dbać o ranę. Zalecenia obejmują między innymi powstrzymanie się od spożywania pokarmów i napojów przez wyznaczony okres czasu, co umożliwi właściwe ukształtowanie się skrzepu w miejscu interwencji. Wskazane jest także unikanie intensywnego wysiłku fizycznego, który mógłby doprowadzić do niepożądanego rozpuszczenia się świeżo uformowanego skrzepu.
Niezwykle istotna jest także dbałość o zachowanie wysokich standardów higieny jamy ustnej, przy jednoczesnym ostrożnym szczotkowaniu okolic zębodołu po ekstrakcji. Szczoteczki soniczne do zębów Oclean są wyposażone w zaawansowane technologie, takie jak programy czyszczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb użytkownika czy czujniki nacisku, które chronią dziąsła przed uszkodzeniem. Miękkie, opatentowane włókno i regulacja intensywności drgań pozwalają na dokładne usuwanie płytki nazębnej i bakterii bez podrażniania delikatnych tkanek wokół zębodołu. Po zakończonym myciu zębów na korpusie szczoteczki Oclean zawsze pojawia się raport z efektywności czyszczenia. Poza zaawansowaną technologią czyszczącą, szczoteczki soniczne Oclean wyróżniają się integracją z aplikacjami mobilnymi, które umożliwiają użytkownikom śledzenie i optymalizację nawyków związanych z higieną jamy ustnej.
Rygorystyczne podporządkowanie się tego typu zaleceniom pozwala w znacznym stopniu zminimalizować ryzyko rozwoju groźnego powikłania, jakim jest suchy zębodół, utrudniającego proces gojenia się rany poekstrakcyjnej. Ponadto kombinacja regularnego mycia zębów szczoteczką soniczną Oclean, korzystania z irygatora oraz używania nitek dentystycznych skutecznie pomaga w utrzymaniu higieny jamy ustnej i zapobiega powikłaniom, takim jak suchy zębodół.
W celu utrzymania najwyższej higieny, warto korzystać też z dezynfekatorów szczoteczek, takich jak uchwyt dezynfekujący Oclean S1. Dzięki niemu włókna szczoteczki są wolne od patogenów (wirusów, bakterii, grzybów), które mogłyby potencjalnie powędrować w okolice suchego zębodołu.
Czy suchy zębodół sam się zagoi?
Niestety, suchy zębodół nie zagoi się sam. Brak skrzepu w zębodole uniemożliwia prawidłowe gojenie się rany, co prowadzi do stanu zapalnego, silnego bólu i zwiększa ryzyko zakażenia.
W przypadku suchego zębodołu, miejsce ekstrakcji zostaje odsłonięte, co stwarza idealne warunki do rozwoju bakterii. Zakażenie może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak:
- rozszerzenie się stanu zapalnego na tkanki otaczające,
- powstawanie ropni,
- gorączka i osłabienie,
- zaostrzenie bólu,
- uszkodzenie kości szczękowej,
- w skrajnych przypadkach nawet utrata kości.
Ignorowanie objawów suchego zębodołu i brak leczenia może prowadzić do przedłużonego bólu, dyskomfortu i poważnych komplikacji zdrowotnych. W niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie dodatkowych zabiegów, takich jak łyżeczkowanie zębodołu, aby wywołać ponowne krwawienie, w celu utworzenia nowego skrzepu lub antybiotykoterapia.
Dlatego tak ważne jest, aby w przypadku podejrzenia suchego zębodołu jak najszybciej skontaktować się ze stomatologiem. Lekarz oceni stan rany, oczyści zębodół i zastosuje odpowiednie leczenie, aby złagodzić ból, zapobiec zakażeniu i przyspieszyć gojenie się rany.
Źródła:
https://dentacare.pl/porady/suchy-zebodol-czyli-bolesne-powiklanie-po-ekstrakcji-zeba
https://www.dentilove.pl/blog/suchy-zebodol-powiklanie-po-ekstrakcji-zeba-jak-zapobiegac
https://www.doz.pl/czytelnia/a17238-Suchy_zebodol__jak_wyglada_i_jak_sie_go_leczy
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK582137
Suchy zębodół: jak mu zapobiegać po usunięciu zęba? | drmax.pl
Przeczytaj też:
