Siekacze, kły, przedtrzonowce, trzonowce to nazwy zębów człowieka – poprawne uzębienie dorosłego składa się z 28–32 sztuk zębów. Każdy z nich ma swoje funkcje i wygląd, a także dokładne miejsce w jamie ustnej. Sprawdź, czym różnią się konkretne zęby, jakie są ich nazwy oraz numeracja.
Nazwy zębów u człowieka – rodzaje
Dorosły człowiek o poprawnym uzębieniu ma od 28 do 32 stałych zębów (w zależności od tego, czy są obecne ósemki). U dziecka w jamie ustnej znajduje się z kolei 20 mleczaków. Pełne uzębienie stałe obejmuje:
- 8 siekaczy (po 4 w każdym łuku);
- 4 kły (po 2 w każdym łuku);
- 8 przedtrzonowców (po 4 w każdym łuku);
- 8–12 trzonowców (po 4 lub 6 w każdym łuku).
Anatomicznie każdy z nich jest zbudowany z korony zęba (część, którą widzisz nad dziąsłem) oraz korzenia (część pod dziąsłem, w zębodole). Między nimi, na łączeniu, znajduje się szyjka zębowa. Budowa histologiczna (rodzaje tkanek) obejmuje z kolei: szkliwo, zębinę, miazgę i cement korzeniowy.
Zęby nie tylko służą do odgryzania, przeżuwania i rozdrabniania pokarmu, ale mają również kluczowe znaczenie dla wyglądu twarzy oraz innych funkcji (np. mówienia).
Nazwy i numery zębów
Konkretne zęby mają swoje nazwy oraz numery. Dzięki temu od razu wiadomo, o który z nich chodzi, np. podczas wizyty u dentysty. Który ząb jest który?
Siekacze
To długie i płaskie zęby, których główną funkcją jest odgryzanie mniejszych kawałków jedzenia. Podział siekaczy:
- 4 siekacze przyśrodkowe/pierwsze (górne i dolne) – jedynki;
- 4 siekacze boczne/drugie (górne i dolne) – dwójki.
Kły
To długie i stożkowate zęby, których główną funkcją jest rozdzielanie kawałków jedzenia. Podział kłów:
- 4 kły (górne i dolne) – trójki.
Zęby przedtrzonowe
To większe, kwadratowe zęby, których główną funkcją jest rozgniatanie jedzenia. Podział zębów przedtrzonowych:
- 4 przedtrzonowce pierwsze (górne i dolne) – czwórki;
- 4 przedtrzonowce drugie (górne i dolne) – piątki.
Zęby trzonowe
To największe, ostatnie zęby, których główną funkcją jest miażdżenie, rozcieranie jedzenia. Podział zębów trzonowych:
- 4 trzonowce pierwsze (górne i dolne) – szóstki;
- 4 trzonowce drugie (górne i dolne) – siódemki;
- 4 trzonowce trzecie (górne i dolne) – ósemki, tzw. zęby mądrości.
To właśnie ten rodzaj zębów jest najbardziej narażony na próchnicę. Dlaczego? Trzonowce mają najczęstszy i największy kontakt z jedzeniem, a jednocześnie znajdują się z tyłu. To sprawia, że trudniej poprawnie je wyczyścić.
Pamiętaj więc, żeby oprócz dokładnego szczotkowania (np. szczoteczką soniczną) stosować również nitkę lub irygator – nie omijać tylnych przestrzeni międzyzębowych. Dzięki temu zmniejszysz ryzyko próchnicy, a więc i leczenia stomatologicznego.
Nazwy zębów stałych i mlecznych – czy są jakieś różnice?
Mleczne uzębienie różni się od stałego – dzieci mają 20 zębów, ponieważ ich szczęka i żuchwa wciąż rosną, a odpowiednia ilość miejsca pojawia się z czasem. To powoduje, że nie każdy ząb stały ma „swojego mleczaka”. W przypadku zębów mlecznych nie ma przedtrzonowców oraz trzonowców trzecich. One wyrzynają się dopiero jako zęby stałe.
Źródła:
- http://www.jchc.eu/numery/2016_4/201645.pdf
- https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-zebow/107907,budowa-zebow-i-przyzebia
