Niewykryta próchnica zębów bywa przyczyną poważniejszych problemów. Gdy dziura w zębie sięga najgłębszej warstwy zęba – miazgi – może być za późno na jej ocalenie. Aby pacjent mógł zachować naturalny ząb, przeprowadza się leczenie kanałowe. Jak przebiega zabieg endodoncji i co warto o nim wiedzieć? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Przeczytaj również: Ból zęba po leczeniu kanałowym. Jak sobie z nim radzić?
Leczenie kanałowe zęba – co to znaczy?
- 1 Leczenie kanałowe zęba – co to znaczy?
- 2 Jak przebiega leczenie kanałowe – krok po kroku
- 3 Przebieg leczenia kanałowego
- 4 Kiedy należy przeprowadzić leczenie kanałowe zęba?
- 5 Powtórne leczenie kanałowe – reendodoncja
- 6 Czy leczenie kanałowe boli?
- 6.1 Leczenie kanałowe w ciąży – czy jest możliwe?
- 6.2 Leczenie kanałowe zębów mlecznych
- 7 Jak zapobiec leczeniu kanałowemu?
- 8 Ile kosztuje leczenie kanałowe?
Leczenie endodontyczne nazywamy najczęściej leczeniem kanałowym. Określenie to pochodzi stąd, że w trakcie zabiegu oczyszczane są kolejno wszystkie kanały zęba. Biegną one wewnątrz korzeni, które – podobnie jak komorę – wypełnia miazga. To silnie unerwiona i unaczyniona tkanka, zaopatrująca zdrowy ząb w składniki odżywcze i tlen.
Zaawansowany stan zapalenia miazgi zęba jest nieodwracalny. Trzeba w całości usunąć ją z wnętrza chorego zęba.
Po prawidłowo przeprowadzonym leczeniu kanałowym ząb pozostaje martwy, lecz nie sprawia już dolegliwości. Wyszkolony stomatolog potrafi przeprowadzić skuteczne leczenie w trakcie jednej wizyty, o ile w sąsiedztwie zęba nie występują inne poważne zmiany chorobowe. Otwarty ząb jest wielokrotnie dezynfekowany. Po dokładnym oczyszczeniu i wypełnieniu kanałów stomatolog odbudowuje koronę zęba. Użyty materiał kompozytowy uszczelnia wnętrze zęba i zapobiega wnikaniu bakterii. W niektórych przypadkach, jeśli ubytek był zbyt wielki, trzeba zastosować protezę.
Jak przebiega leczenie kanałowe – krok po kroku
Przebieg leczenia kanałowego zależy częściowo od stanu zdrowia pacjenta i wyposażenia lub preferencji stomatologa. Nie zawsze wykonuje się zdjęcie rentgenowskie, lecz jest to jak najbardziej wskazane.
Dentysta zobaczy, jaki kształt i długość mają kanały zęba oraz jak rozległy jest stan zapalny w miazdze. Oprócz zdjęcia można wykonać dokładniejszą tomografię komputerową.
Jeżeli miazga zęba jest żywa, zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. Dla ułatwienia i większych szans na powodzenie w wielu gabinetach wykorzystuje się mikroskop endodontyczny. Dzięki niemu stomatolog może dokładniej opracować ząb – widzi wszystkie ujścia kanałów, które trzeba udrożnić, a później wypełnić.
Przebieg leczenia kanałowego
Skuteczne leczenie kanałowe uniemożliwia bakteriom przedostawanie się do tkanek okołowierzchołkowych.
Kiedy należy przeprowadzić leczenie kanałowe zęba?
Leczenie kanałowe jest niezbędne w kilku przypadkach. Najczęściej wskazaniem do jego przeprowadzenia jest bardzo zaawansowane, nieodwracalne zapalenie miazgi zęba.
Wywołują je bakterie próchnicze, które dostają się do miazgi przez stale powiększający się ubytek. To najczęstsze powikłanie nieleczonej próchnicy. Może objawiać się nadwrażliwością zębów i bólem. Czasami zapalenie miazgi jest przewlekłe i nie daje żadnych symptomów. Inne wskazania do leczenia kanałowego obejmują:
W drugim i trzecim przypadku wykonuje się powtórne leczenie kanałowe, tzw. reendo. Warto udawać się na endodoncję do sprawdzonych i solidnych lekarzy – konieczność ponownego wykonania zabiegu bywa skutkiem błędu stomatologa. Zdarza się jednak, że nawet najdokładniej przeprowadzone leczenie nie jest w 100% skuteczne.
Powtórne leczenie kanałowe – reendodoncja
Różne przyczyny mogą wymusić ponowne otwarcie i leczenie kanałowe zęba, który był już poddany endodoncji. Jeśli na przykład stomatolog przez nieuwagę pominął kanał dodatkowy i pozostawił w nim zainfekowaną miazgę, pacjent nadal odczuwa ból i kierowany jest na powtórne leczenie.
Czasami zmiany okołowierzchołkowe nie goją się i wymagają dodatkowego zabiegu.
Po każdym leczeniu kanałowym należy co kilka lat kontrolować stan zęba. Pierwsze zdjęcie radiologiczne najlepiej wykonać 6 miesięcy po zabiegu. Dzięki temu można wykryć nieprawidłowości na wczesnym etapie, zanim pojawią się dolegliwości bólowe. Okaże się też, czy wszystkie tkanki wokół zęba goją się prawidłowo.
Aby skutecznie przeprowadzić ponowne leczenie kanałowe, trzeba zdiagnozować przyczynę problemu. Dokładna diagnostyka obejmuje tomografię stożkową (CBCT) i użycie mikroskopu podczas leczenia. Takie zabiegi powierza się doświadczonym endodontom. W niektórych przypadkach mogą stwierdzić, że ząb jest zbyt zniszczony, aby dalej leczyć go kanałowo. Wtedy konieczne jest jego usunięcie.
Czy leczenie kanałowe boli?
Czasy bolesnego leczenia kanałowego są już za nami. Rozwój medycyny i technologii doprowadził do tego, że większość pacjentów odczuwa tylko dyskomfort.
Do wyjątków od tej reguły należy endodoncja u pacjentów, u których nie można zastosować znieczulenia miejscowego. Bardzo rozległy stan zapalny i ból zęba to druga sytuacja, w której ból jest nieunikniony.
Ząb po leczeniu kanałowym – jeśli było dokładne – nie boli. Brak miazgi uniemożliwia odczuwanie bólu, ponieważ ząb nie przewodzi już impulsów nerwowych. Może natomiast wystąpić nadwrażliwość pozabiegowa okolicznych tkanek. Jeśli kilka godzin po zabiegu nadal występuje silny ból, oznacza to, że wokół zęba lub w jego wnętrzu wciąż toczy się stan zapalny.
Leczenie kanałowe w ciąży – czy jest możliwe?
Leczenie kanałowe bez przeszkód przeprowadza się u kobiet w ciąży, w każdym trymestrze i tygodniu. Jeśli przyszła mama cierpi na ból zęba, powinna jak najszybciej zgłosić się do stomatologa. Nieleczony stan zapalny w jamie ustnej może spowodować przedwczesny poród lub niską masę urodzeniową dziecka. Ciąża nie jest też przeciwwskazaniem do wykonania zdjęcia RTG zęba lub podania znieczulenia.
Leczenie kanałowe zębów mlecznych
Czy dziecięce mleczaki mogą być leczone kanałowo? Odpowiedź brzmi: tak. Podobnie jak zęby stałe, są wypełnione miazgą. Nieleczona próchnica może sprawić, że ząb zacznie boleć, zanim przyjdzie czas na wyrzynanie zębów stałych. W takiej sytuacji ząb mleczny można wyrwać lub wykonać leczenie kanałowe. Endodoncja przebiega podobnie, jak u dorosłych, lecz nie wypełnia się kanałów. Mogłoby to bowiem przeszkodzić w resorpcji korzeni – naturalnym procesie zanikania, związanym z wymianą uzębienia.
Jak zapobiec leczeniu kanałowemu?
Gdy dowolna osoba powie, że nigdy nie musiała poddać się leczeniu kanałowemu, może usłyszeć: „masz szczęście”. Tak naprawdę ma to niewiele wspólnego ze szczęściem, a mnóstwo z codziennymi nawykami! Aby zapobiec leczeniu kanałowemu, wystarczy nie dopuścić do zaawansowanej choroby zębów.
W praktyce oznacza to, że wszystkie ubytki próchnicze trzeba wykrywać i leczyć na wczesnym etapie. W tym celu zalecane są regularne kontrole stomatologiczne – absolutne minimum to raz na rok. Lepiej odwiedzać dentystę co 6 miesięcy. W takim czasie próchnica nie zdąży rozwinąć się na tyle, by stan zapalny opanował miazgę zęba.
Sama próchnica też nie dotknie każdego. Można jej zapobiec, dbając o jak najlepszą higienę jamy ustnej. Pomoże w tym szczoteczka soniczna – najskuteczniejsze narzędzie do walki z płytką bakteryjną. Stosując ją po każdym posiłku, masz pewność, że powierzchnie Twoich zębów i przestrzenie między nimi są niemal idealnie czyste. Jeśli nie możesz szczotkować zębów tak często, rób to przynajmniej rano i wieczorem. Dla pewności korzystaj z nici dentystycznej i płynu do płukania ust.
Dieta powinna być uboga w cukry, które przyspieszają namnażanie bakterii próchniczych. Najlepiej ograniczyć lub zrezygnować ze spożycia słodyczy i słodzonych napojów. Warto poza tym czytać składy produktów – wiele z nich zawiera niespodziewany dodatek cukru
Ile kosztuje leczenie kanałowe?
Za leczenie kanałowe większość pacjentów płaci z własnej kieszeni.
Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje ten zabieg tylko w następujących przypadkach:
Osoba dorosła, u której trzeba przeprowadzić endodoncję trzonowca, musi przygotować się na duże spore wydatki. Koszt leczenia zależy od liczby kanałów korzeniowych, metody (np. z użyciem mikroskopu) oraz indywidualnej praktyki gabinetu stomatologicznego. Najczęściej leczenie zęba jednokanałowego kosztuje ok. 300 – 500 zł, leczenie zęba dwukanałowego 300 – 700 zł, a leczenie zęba trzykanałowego 600 – 1000 zł.
