Maluch uśmiechający się z widocznymi pierwszymi ząbkami to jeden z najsłodszych widoków dla każdego rodzica. Wyrzynanie się zębów potrafi jednak dać się we znaki. Badania pokazują, że ok. 2/3 dzieci ma objawy związane z ząbkowaniem (o różnym nasileniu). Sprawdź, na co się przygotować, żeby ten czas był bardziej komfortowy zarówno dla dziecka, jak i rodziców!
Ząbkowanie – czym jest i jak przebiega?
W potocznym rozumieniu ząbkowanie to po prostu wyrzynanie się zębów mlecznych (czyli wybijanie się koron powyżej linii dziąseł dziecka). Mało kto zdaje sobie jednak sprawę, że mleczaki zaczynają się rozwijać jeszcze w życiu płodowym. Ich zawiązki powstają już w 6–7 tygodniu ciąży! Zęby pozostają jednak pod dziąsłami przez kolejne miesiące, właśnie do momentu ząbkowania.
Kiedy u niemowląt wyrzynają się pierwsze zęby? W zależności od indywidualnych uwarunkowań (np. od tego, czy maluch urodził się wcześniakiem) proces zaczyna się między 5 a 11 miesiącem życia. Koniec ząbkowania zwykle przypada z kolei na 23–30 miesiąc życia.
Przybliżony kalendarz ząbkowania u większości dzieci przedstawia się następująco:
- jedynki (siekacze przyśrodkowe / pierwsze) – 5–8 miesiąc;
- dwójki (siekacze boczne / drugie) – 8–12 miesiąc;
- trójki (kły) – 16–20 miesiąc;
- czwórki (trzonowce pierwsze) – 12–16 miesiąc;
- piątki (trzonowce drugie) – 20–30 miesiąc.
Pamiętaj jednak, że każde dziecko jest inne. Niektóre maluszki nie ząbkują ponadto o czasie (wtedy ząbkowanie może być przedwczesne, wczesne, opóźnione i późne). Warto w takiej sytuacji po prostu skonsultować się z pediatrą.
Ząbkowanie – objawy
Ok. 1/3 dzieci nie ma większych objawów związanych z wyrzynaniem się mleczaków. U reszty okres ząbkowania przebiega jednak z dość nieprzyjemnymi symptomami (miejscowymi lub ogólnymi). Chociaż pierwszy ząbek najczęściej pojawia się w wieku 5–6 miesięcy, niemowlaki mogą mieć niektóre oznaki wyrzynania ok. 2 miesiące wcześniej.
Wśród najczęstszych objawów ząbkowania znajdziesz:
- zaczerwienienie, rozpulchnienie i obrzęk dziąseł;
- swędzenie dziąseł (dziecko często wkłada ręce lub przedmioty do buzi);
- podwyższoną temperaturę;
- drażliwość, rozdrażnienie, nadmierną ruchliwość;
- problemy z układem trawiennym (np. biegunka, wymioty, zaparcia);
- nadmierne wydzielanie śliny;
- zaburzenia snu;
- spadek apetytu.
Lekarze zwracają też uwagę, że kilkumiesięczne niemowlę stopniowo traci odporność uzyskaną dzięki mamie. To powoduje, że znacznie łatwiej o złapanie infekcji z takimi objawami jak katar, utrata apetytu czy gorączka. Takie symptomy niekoniecznie muszą więc wiązać się z ząbkowaniem.
Najczęściej zadawane pytania o ząbkowanie
Ząbkowanie to kolejny krok w rozwoju malucha, który często przebiega jednocześnie z nieprzyjemnymi objawami. Nic dziwnego, że rodzice mają wiele pytań i wątpliwości. Co jeszcze warto wiedzieć o wyrzynaniu się mleczaków?
Co na ząbkowanie?
Wśród najpopularniejszych metod wymienia się masowanie dziąseł specjalną nakładką zakładaną na palec. Warto także zapewnić dziecku zimne gryzaki czy pieluchy tetrowe, które może przygryzać (schłodź je, ale nie zamrażaj). Jak jeszcze pomóc dziecku podczas ząbkowania? Pamiętaj, żeby zadbać o jego spokój i komfort! To trudny czas dla wszystkich domowników, dlatego nerwowa atmosfera na pewno nie pomoże.
W razie nasilonych objawów ząbkowania u niemowląt warto skonsultować się ponadto z lekarzem. Może przepisać konkretne środki przeciwbólowe i łagodzące. Jeśli Twoje dziecko ząbkuje, pamiętaj również o wzmożonej higienie. Wkładanie rączek czy zabawek do buzi oraz nadmierne ślinienie sprzyja podrażnieniom i wysypce w okolicy ust.
Bolesne ząbkowanie – ile trwa?
Objawy, w tym ból, zwykle występują maksymalnie w ciągu 8 dni (tyle trwa tzw. okno wyrzynania dla poszczególnego zęba). Często są bardziej dokuczliwe, gdy proces ząbkowania dotyczy kilku zębów jednocześnie. Pamiętaj jednak, że nie zawsze wyrzynanie musi wiązać się z bólem.
Dlaczego ząbkowanie dokucza w nocy?
Część maluchów podczas ząbkowania ma problemy ze spaniem. Dziecko może często się budzić i mieć urywany sen. Zwykle to dlatego, że pod koniec dnia i nocą czasem pojawia się podwyższona temperatura. W nocy nie doświadcza też tylu bodźców i zajęć, więc nic nie odwraca uwagi dziecka od nieprzyjemnych dolegliwości. Maluch wyczuwa także zmęczenie rodzica (a rodzic w nocy ma również mniej cierpliwości).
Kiedy zaczyna się ząbkowanie?
U większości niemowląt ząbkowanie zaczyna się w ok. 5–6 miesiącu życia. To właśnie wtedy pojawia się pierwszy ząbek, najczęściej jedynka.
Pierwsza szczoteczka dla dziecka – Oclean Kids
Niektórzy rodzice wciąż uważają, że nie ma sensu dbać o mleczaki – w końcu te zęby i tak wypadną. To jednak mit! Dentyści zwracają uwagę, że trzeba czyścić nawet bezzębne dziąsła. Dlaczego poprawna higiena jamy ustnej jest tak ważna także u najmłodszych? Zaniedbania mogą wzmagać objawy w trakcie ząbkowania i powodować np. zapalenia dziąseł.
Regularne mycie zębów mlecznych to również najlepszy sposób, by zbudować u malucha zdrowe nawyki. Higiena zmniejsza też ryzyko wystąpienia próchnicy, która może przenieść się na zęby stałe.
Jaką szczoteczkę wybrać? Specjalnie dla dzieci stworzono szczoteczkę soniczną Oclean Kids. Ma niewielką główkę z delikatnymi włóknami oraz łatwą do utrzymania rękojeść. Jest również bardzo cicha i prosta w obsłudze. Dodatkowo generuje aż 80 000 ruchów na minutę, co zapewnia skuteczną higienę.
Źródła:
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/prawidlowyrozwoj/jamaustna_zeby/67445,zabkowanie-rozwoj-i-wyrzynanie-zebow-mlecznych
- https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/190753,zabkowanie-fakty-i-mity
- https://matkadentystka.pl/2020/01/zabkowanie-od-a-do-z/
- https://www.heel.pl/media/downloads_pdf/heel_pl/lekarze/viburgel/viburgel_primary_painful_teething_dr_kotowska.pdf
- http://www.jchc.eu/numery/2016_4/201645.pdf
- http://www.nstomatologia.pl/wp-content/uploads/2015/01/ns_2014_127-130.pdf
