Uszkodzenie stawu skroniowo-żuchwowego, zapalenie zatok, zepsuty ząb, wyrzynanie ósemki, przewlekły stres… To tylko niektóre z możliwych przyczyn bólu szczęki i żuchwy. Sprawdź, skąd bierze się ta nieprzyjemna dolegliwość i kiedy najlepiej zgłosić się do lekarza po pomoc!

Co powoduje ból szczęki?

Z medycznego punktu widzenia szczęka to górna „szyna”, na której umieszczone są zęby. Na dole masz natomiast żuchwę. Potocznie o jednej i drugiej mówi się jednak „szczęki” (górna i dolna).

Ból, w zależności od przyczyny, może dotyczyć szczęki, żuchwy lub obu okolic. To powszechna dolegliwość, której często towarzyszą np. ograniczenie ruchomości, rozrost mięśni czy wydawanie dźwięków (charakterystyczne trzaskanie). Według badań min. 1 objaw związany z zaburzeniami układu ruchowego narządu żucia (ZURNŻ) dotyczą nawet 60–70% dorosłych, a ok. 6–7% zmaga się z powtarzalnym bólem. 

Dolegliwości bólowe tej okolicy mogą również wynikać nie z dysfunkcji układu ruchowego, a problemów stomatologicznych oraz innych chorób czy nieprawidłowości. 

Jakie są przyczyny bólów szczęki?

Nieprzyjemne dolegliwości bólowe w okolicy żuchwy i szczęki, które mogą promieniować, mają różne podłoże. Wśród najczęstszych przyczyn znajdziesz:

• stany zapalne mięśni lub stawów szczęki / żuchwy;
• neuralgię nerwu trójdzielnego;
• choroby stawów (np. reumatoidalne zapalenie stawów);
• urazy w obrębie głowy;
• świnkę;
• tężec;
• wady zgryzu;
• wady postawy, problemy z kręgosłupem;
• choroby zatok i uszu;
• zawał serca;
• objawy o podłożu stresowym, np. zaciskanie szczęki, bruksizm;
• problemy stomatologiczne i choroby dziąseł, np. ropień;
• wyrzynanie ósemki.

Znajdź szczoteczkę dla siebie:

• Oclean X Pro Digital
• Oclean X Pro Elite
• Oclean X10
• Oclean Endurance
• Oclean Air 2
• Oclean Flow

Rodzaje bólów szczęki

Bólowi szczęki często towarzyszą dodatkowe objawy. Na ich podstawie lekarzowi łatwiej ustalić przyczynę problemu, a później zaproponować Ci odpowiednie leczenie. Jakie są rodzaje bólów szczęki i co dokładnie mogą oznaczać?

Ból szczęki w zawiasach

Ból żuchwy lub szczęki w trakcie otwierania ust (np. mówienia, ziewania, jedzenia) to zwykle objaw dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego. Razem z dolegliwościami bólowymi mogą występować także zaburzenia mobilności czy objawy dźwiękowe (trzaskanie, strzelanie). 

Takie symptomy najczęściej pojawiają się u osób, które mają zapalenia czy nadwyrężenia tej okolicy, są po urazie lub cierpią na chorobę stawów. Wśród możliwych przyczyn znajdziesz też np. wady postawy czy wady zgryzu. Źródłem dyskomfortu w trakcie żucia bywa także świnka. Szczękościsk może być z kolei jednym z objawów tężca.

Ból szczęki przy uchu

Tego rodzaju bóle szczęki mogą być związane przede wszystkim z zapaleniem ucha lub zatok. Infekcje grzybicze, wirusowe lub bakteryjne mogą wywoływać też objawy ogólne, np. gorączkę czy osłabienie.

W okolicy ucha znajduje się ponadto nerw trójdzielny. Nerwobóle objawiają się bardzo silnym i krótkim bólem (pacjenci porównują go do rażenia prądem). 

Ból szczęki na tle nerwowym

Przewlekły stres często objawia się bezwiednym zaciskaniem szczęki oraz zgrzytaniem zębów. To z kolei może spowodować ból i nadmierny rozrost mięśni tej okolicy (a wtedy następuje też lekka zmiana rysów twarzy). Często zaciskanie ma miejsce w nocy, dlatego niektórzy nie zdają sobie sprawy z obecności problemu.

Ból szczęki po prawej stronie

Jednostronne dolegliwości na dole lub na górze często wiążą się z problemem stomatologicznym. Ubytek związany z próchnicą, torbiel czy ropień zęba, choroba przyzębia, wyrzynanie ósemki… To wszystko może wywoływać ból, który promieniuje do szczęki lub żuchwy. 

Także ucisk na nerw trójdzielny oraz inne niektóre wcześniej opisane przyczyny (np. zapalenie ucha) mogą powodować ból tylko z jednej strony. 

Ból szczęki po lewej stronie

Ból szczęki lub żuchwy z lewej strony, podobnie jak z prawej, może być objawem: chorób zębów lub dziąseł, wyrzynania ósemki, neuralgii oraz innych zapaleń czy dysfunkcji.

Ból żuchwy pojawia się także u części osób z zawałem (gdy ból w klatce piersiowej promieniuje właśnie do żuchwy, lewego barku lub ramienia).

Ból szczęki i głowy

Jeśli razem ze szczęką lub żuchwą boli głowa, warto wykluczyć przede wszystkim przewlekły stres (i zaciskanie zębów), wady zgryzu oraz choroby zatok. Dodatkowo ból głowy to jeden z tych objawów, który często towarzyszy osobom z dysfunkcjami mięśni lub stawu skroniowo-żuchwowego (np. wskutek zapalenia, urazu czy reumatoidalnego zapalenia stawów). Szyja, głowa i żuchwa / szczęka często bolą też osoby, które mają problem z kręgosłupem.

Ból szczęki – jak leczyć i do kogo się zgłosić?

Leczenie bólu w okolicy żuchwy i szczęki zależy od przyczyny problemu. Najważniejsze jest więc odkrycie, skąd bierze się ten dyskomfort. Diagnostyką i terapią tego rodzaju dolegliwości zajmują się m.in. dentyści, ortodonci, ortopedzi i neurolodzy. 

Na początku zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu lub stomatologa. Specjalista przeprowadzi dokładny wywiad (m.in. na temat częstotliwości objawów oraz dodatkowych symptomów), zleci podstawowe badania i pokieruje dalej.

Leczenie bólu może obejmować nie tylko rozwiązania doraźne, np. stosowanie leków przeciwbólowych czy rozluźniających. Kluczowe jest wyeliminowanie przyczyny. Pomocne są m.in. fizjoterapia, botoks, psychoterapia, aparat ortodontyczny lub szyna na zęby czy metody chirurgiczne, a także leczenie dentystyczne.

Ból szczęki i żuchwy. Najczęściej zadawane pytania

Jak leczyć ból szczęki?

Sposób leczenia bólu szczęki lub żuchwy zależy od tego, jakie jest podłoże problemu. Lekarz może zalecić konkretne leki, ćwiczenia wzmacniające, zastrzyki z botoksu, leczenie kanałowe, założenie aparatu na zęby, operację lub zabieg chirurgiczny oraz wiele innych rozwiązań.

Co oznacza ból szczęki?

Dolegliwości bólowe szczęki lub żuchwy mogą mieć wiele przyczyn. Wśród nich znajdują się m.in. dysfunkcje mięśni i stawów, zapalenia tkanek miękkich, neuralgia, przewlekły stres, bruksizm, urazy, choroby zębów i dziąseł, wyrzynanie ósemki, zapalenie zatok oraz wiele innych schorzeń czy problemów zdrowotnych.

Źródła:

• https://www.mp.pl/stomatologia/wytyczne/86249,zaburzenia-ukladu-ruchowego-narzadu-zucia-objawy-podmiotowe-wystepowanie-i-etiopatogeneza
• https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/wywiady/283888,zaburzenia-stawow-skroniowo-zuchwowych-czy-to-duzy-problem
• https://www.mp.pl/neurologia/wytyczne/300181,nerwobol-nerwu-trojdzielnego-praktyczny-przewodnik-kliniczny
• https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/72253,swinka-nagminne-zapalenie-przyusznic
• https://www.mp.pl/szczepienia/choroby/choroby_tezec/93656,tezec
• https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/zawal/62035,zawal-serca
• https://www.healthline.com/health/jaw-pain#
• Przeklasa-Muszyńska A, Bóle twarzy, Przedruk z książki „Leczenie bólu w praktyce lekarza POZ”
  pod redakcją Jana Dobrogowskiego, Jerzego Wordliczka i Jarosława Woronia. Termedia, Poznań 2019.

• Ból głowy od zęba – poznaj możliwą przyczynę nawracających migren
• Przetoka zębowa (w tym na dziąśle) – czym jest i jak ją leczyć?
• Zgryz krzyżowy – czym jest i jak go leczyć?
• Grzybicze zapalenie gardła i migdałków – jakie są objawy i jak przebiega leczenie?
• Zapalenie okostnej – czym jest, z czym się wiąże i jak je wyleczyć?