Silny ból i uczucie rozpierania zęba, obrzęk, a w kolejnym etapie czasami widoczny na dziąśle pęcherz z ropą – to możliwe objawy ropnia zęba. To proces zapalny, który zwykle jest spowodowany przez zaawansowaną próchnicę i zapalenie miazgi. Może pojawić się u dorosłego lub dziecka. Jak leczyć ropnie i dlaczego do dentysty warto udać się jak najszybciej, zamiast zwlekać do ostatniej chwili? Sprawdź!

Czym jest ropień zęba?

Ropień zęba to stan zapalny, który toczy się w jamie ustnej, gdy okolicę zaatakują bakterie. Dotyczy wierzchołka korzenia zęba lub przyzębia.

Pod wpływem działania enzymów bakteryjnych w zmienionym chorobowo miejscu tworzy się zbiornik ropy. Ta gęsta ciecz składa się głównie z bakterii i resztek tkankowych. Według badań ponad 70% przypadków ropni dotyczy zębów trzonowych (szóstki, siódemki, ósemki).

Ropień zęba – przyczyny

Ropnie zębowe pojawiają się najczęściej z powodu zapalenia miazgi (unerwionej tkanki, która znajduje się we wnętrzu zęba) oraz zapalenia przyzębia. W jaki sposób bakterie przedostają się do miazgi zęba? Główne przyczyny:

• zaawansowana, nieleczona próchnica;
• nieszczelne wypełnienie w zębie;
• urazy mechaniczne, np. pęknięcie korony zęba;
• powikłania po zabiegach, np. leczeniu kanałowym.

Ropień na dziąśle, niezwiązany z zębem, może z kolei pojawić się np. po urazie lub gdy między zębem a dziąsłem utknie ciało obce (takie jak ość czy łuska popcornu). 

W jaki sposób zapobiegać ropniom? Kluczowe są: odpowiednia higiena jamy ustnej oraz regularne kontrolowaniu stanu uśmiechu u stomatologa i bardzo szybkie leczenie próchnicy. Szczotkuj zęby minimum dwa razy dziennie (najlepiej nowoczesną szczoteczką soniczną i pastą). Dodatkowo czyść przestrzenie międzyzębowe irygatorem Oclean, który generując 1400 impulsów na minutę  pomoże oczyścić wszelkie przestrzenie międzyzębowe lub nicią dentystyczną, myj język i płucz jamę ustną płynem. Dzięki temu znacznie obniżysz ryzyko infekcji oraz nieprzyjemnych objawów, w tym bólu.

Ropień zęba – objawy

Dolegliwości zależą przede wszystkim od jej zaawansowania i zmieniają się wraz z rozprzestrzenianiem infekcji. Istnieją 3 stadia nieprawidłowości o różnych symptomach:

• ropień okołowierzchołkowy (zakażenie tylko w okolicy korzenia zęba) – pulsujący ból zęba (zwykle wzmaga się przy kontakcie z ciepłym/zimnym, w trakcie leżenia i podczas gryzienia), zaczerwienienie dziąsła, uczucie rozpierania zęba;
• ropień podokostnowy (stan zapalny rozszerza się na okostną) – ból zęba jeszcze się nasila, może wystąpić obrzęk (dziąsła oraz okolicznych tkanek, np. wargi), możliwa lekka gorączka;
• ropień podśluzówkowy (wysięk ropny rozprzestrzenia się pod błonę śluzową) – kieszonka z ropą może być widoczna na dziąśle, płyn nierzadko wypływa do jamy ustnej oraz wywołuje nieprzyjemny smak i zapach, dolegliwości bólowe się zmniejszają, a obrzęk nasila.

Ropień zęba u dziecka

Zapalenie tkanek może dotyczyć także zębów małego pacjenta. W tym przypadku ropień zęba u dziecka najczęściej wiąże się z zaawansowaną, nieleczoną próchnicą oraz późniejszym zapaleniem miazgi. 

Zęby stałe leczy się tak samo, jak w przypadku dorosłych – dbając w miarę możliwości o wyleczenie, aby wyrwanie nie było konieczne. Zęby mleczne po wykonaniu wszystkich niezbędnych kroków (m.in. usunięciu ropy) lekarz zwykle zostawia do samoistnego wypadnięcia, a w skrajnych przypadkach usuwa.

Ropień zęba po leczeniu kanałowym – kiedy może wystąpić?

W rzadkich przypadkach ropień może pojawić się jako powikłanie zabiegu stomatologicznego, głównie leczenia kanałowego. Dotyczy to zwykle niepoprawnie lub zbyt agresywnie przeprowadzonych zabiegów. Może zdarzyć się też w przypadku osobniczych skłonności. 

Jakie powikłania mogą wystąpić po ropniu zęba?

Nieleczony ropień zęba może spowodować przede wszystkim konieczność ekstrakcji – gdy z powodu zaawansowania dolegliwości zęba nie da się już uratować. Nawet jeśli ropa wydostaje się już na zewnątrz, a ból się zmniejsza, pamiętaj o wizycie u dentysty.

Ropnie to zakażenia bakteryjne, które mogą rozprzestrzenić się nie tylko w jamie ustnej. Zaniedbane po pewnym czasie dotyczą również tkanek otaczających, np. dróg oddechowych, szyi czy głowy. Bakterie mogą dostać się do krwioobiegu, mogą mieć zatem wpływ na duże organy i narządy takie jak serce, czy też na wzrok, nerki, niską wagę urodzeniowę, wcześniactwo lub Alzheimera.

Ropień zęba. Najczęściej zadawane pytania

Czy antybiotyk pomoże na ropień zęba?

W niektórych przypadkach ropni wykorzystuje się antybiotyki, które zwalczają bakterie. Rutynowa antybiotykoterapia nie jest jednak zalecana. Wszystko zależy od stanu ogólnego pacjenta, objawów (np. czy występuje gorączka) oraz wielu indywidualnych czynników. 

Czy ropień zęba sam pęknie?

Ropień w ostatnim stadium może samoistnie pęknąć. To nie znaczy jednak, że ząb i jego okolica nie wymagają leczenia. Konieczne może być np. zastosowanie leków lub opracowanie ubytku. Pamiętaj, żeby udać się do dentysty w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów.

Czy można leczyć ropień zęba w ciąży?

Najlepszym wyjściem jest wyleczenie wszystkich zębów jeszcze na etapie planowania ciąży. Jeśli spodziewasz się dziecka i pojawia się problem stomatologiczny, o leczeniu zadecyduje lekarz. Zwykle takie dolegliwości jak ropień zęba są traktowane jako pilne, które leczy się także w ciąży.

Jaki antybiotyk na ropień zęba?

Twój stomatolog dopasuje sposób leczenia i ewentualne antybiotyki indywidualnie, m.in. na podstawie objawów ogólnych i miejscowych.

Jak leczy się ropień zęba?

Sposób leczenia zależy od stadium zaawansowania problemu, stanu zęba oraz innych czynników. Możliwe sposoby: nacięcie ropnia i oczyszczenie obszaru, wyleczenie zęba (np. kanałowo), zastosowanie leków (w tym antybiotyków), ekstrakcja zęba.

Uważaj na wszelkie domowe sposoby – ropień zęba wymaga pilnej wizyty u stomatologa, który w gabinecie podejmie wszystkie niezbędne kroki.

Źródła:

• http://www.nstomatologia.pl/wp-content/uploads/2016/10/ns_2016_120-134.pdf
• https://stomatologiacichon.pl/naciecie-ropnia/
• https://halembadent.pl/ropien-zeba-jak-bardzo-jest-niebezpieczny-dla-zdrowia/
• https://www.healthline.com/health/abscessed-tooth#complications
• https://kaniastomatologia.pl/chirurgia-stomatologiczna/ropien-zeba-i-przetoka-zebowa/
• https://antybiotyki.edu.pl/wp-content/uploads/2019/01/stomatologia-zalecenia-25_01-net.pdf
• https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/show.html?id=221137

• Przetoka zębowa (w tym na dziąśle) – czym jest i jak ją leczyć?
• Torbiel zęba – przyczyny, objawy, leczenie
• Co wyciąga ropę z zęba?
• Suchy zębodół – powikłanie po ekstrakcji zęba
• Zapalenie jamy ustnej u dziecka – jak je leczyć i czym się objawia?