Zgodnie z tym, co mówią statystyki, zdecydowana większość Polaków, bo aż 98% choruje na próchnicę i zmaga się z powikłaniami tej choroby. Próchnica zębów to jedna z najpowszechniejszych chorób przewlekłych, której lepiej zapobiegać niż leczyć. Co koniecznie trzeba o niej wiedzieć? Dlaczego nieleczona próchnica zębów, szkodzi całemu naszemu organizmowi? Dowiedz się!
Czym dokładniej jest próchnica?
- 1 Czym dokładniej jest próchnica?
- 2 Etapy rozwoju próchnicy
- 2.1 Etap I - demineralizacja
- 2.2 Etap II - próchnica szkliwa
- 2.3 Etap III - rozpad zębiny
- 2.4 Etap IV - próchnica miazgi
- 2.5 Etap V - powstanie ropnia
- 3 Nieleczona próchnica ma wpływ na cały organizm
- 3.1 Inne możliwe powikłania nieleczonej próchnicy
- 4 Jakie są objawy próchnicy?
- 5 Proces tworzenia się ubytków próchnicowych – jak to wygląda?
- 5.1 Niewypełnienie ubytku – co się może stać?
- 6 Jak uchronić się przed próchnicą?
Niestety w naszym kraju wciąż zbyt mało mówi się o tym, jak groźna jest próchnica. Uwzględniając fakt, że praktycznie każdy dorosły Polak się z nią zmaga, potrzebne są kampanie informacyjne i uświadamiające, by zapobiegać tej chorobie.
Zdaniem wielu próchnica nie jest niebezpieczna i niepotrzebne jest leczenie. Jest to oczywiście nieprawda! Podobnie jak w przypadku cukrzycy trzeba podjąć leczenie, jeśli próchnica już się rozwinęła, choć oczywiście najważniejsza jest profilaktyka, zapobieganie tej chorobie.
Próchnicą nazywamy chorobę o pochodzeniu bakteryjnym, która atakuje płytkę nazębną. Pojawia się w wyniku nieleczenia procesu demineralizacji kości zęby. Demineralizacja natomiast ma miejsce, gdy nasze zęby są przez dłuższy czas narażone na działanie szkodliwych kwasów, czego skutkiem jest utrata wartościowych pierwiastków takich jak wapń, magnez czy fosfor, przez co zęby są bardziej narażone na próchnicę, a ta nieleczona prowadzi do ubytków w zębach.
Etapy rozwoju próchnicy
Próchnica rozwija się w pięciu etapach. Nasz organizm wysyła sygnały, że dzieje się coś niedobrego, dlatego ważna jest jego uważna obserwacja i szybkie wdrożenie odpowiednich działań.
Etap I - demineralizacja
Na tym etapie możemy dostrzec białe przebarwienia, które pojawiają się na powierzchni zębów. Jest to “efekt” pracy cukrów i kwasów. Tego typu plamki są oznaką, że szkliwo uległo demineralizacji na skutek braku wapna.
Jest to czas, w którym można powstrzymać próchnicę, dzięki wdrożeniu odpowiednich nawyków. Mianowicie chodzi tutaj o stosowanie prawidłowej higieny jamy ustnej (używanie szczoteczki sonicznej, nici dentystycznej, przestrzeganie optymalnego czasu szczotkowania zębów), regularne przeglądy u dentysty itd. Zmiany powinny zajść także w diecie – warto zrezygnować z produktów powodujących demineralizację, jak i wprowadzić np. ser i mleko.
Etap II - próchnica szkliwa
Kolejnym etapem jest próchnica szkliwa. Jest to etap, na którym rozpoczyna się rozpad szkliwa pod powierzchnią zęba. Na tym etapie szkliwo niestety nie może już się naturalnie odbudować, co przyczynia się do uszkodzenia zęba. Na tym etapie niezbędne jest wypełnienie dentystyczne, by zatrzymać rozwój bakterii i przywrócić zębom warstwę ochronną. Jest to etap, na którym mogą pojawić się dolegliwości bólowe, lecz nie zawsze występują.
Na tym etapie rozwoju próchnicy niezbędna jest wizyta u dentysty, który najpewniej zasugeruje zrobienie wypełnienie. Nie ma co z tym zwlekać, bowiem inaczej dalej nieleczona próchnica zębów będzie jedynie się rozprzestrzeniać w głąb zęba.
Etap III - rozpad zębiny
Na tym poziomie rozwoju próchnicy ubytki zaczynają być już bolesne. Wynika to z faktu, że próchnica dotarła do nerwów! Jeśli leczenie nie zostanie podjęte w odpowiednim czasie, to bakterie i kwasy dalej będą uszkadzały szkliwo i zębinę.
Zatrzymanie próchnicy na tym etapie nie jest najprostsze i zazwyczaj potrzebny jest inny rodzaj odbudowy, dzięki czemu próchnica nie przedostanie się do miazgi, czyli żywotnej części zęba. Wiele tutaj zależy od tego, ile szkód wyrządziły bakterie. Najczęściej zastosowanie znajdują wypełniania kompozytowe, choć warto wiedzieć, że czasami ubytki są zbyt duże i niezbędne są wypełnienia onlay, które przypominają korony.
Etap IV - próchnica miazgi
Kolejnym etapem jest zajęcie miazgi zębowej. Jest to zdecydowanie bardzo bolesne – na pewno nie da się nie zauważyć, że dzieje się coś niedobrego w jamie ustnej. W przypadku zainfekowania miazgi zęba przez bakterie, dochodzi do gromadzenia się ropy, która odpowiedzialna jest za niszczenie naczyń krwionośnych i nerwów wokół zęba. Występujący wtedy ból zęba jest długotrwały.
Niezbędna jest wizyta u dentysty. Zazwyczaj pacjenci na tym etapie kierowani są na leczenie kanałowe, które ma na celu usunięcie infekcji znajdujące się w korzeniu zęba. Po upływie 7 dni należy zgłosić się do specjalisty na kontrolę, natomiast gdy wszystko będzie w porządku, to należy wykonać trwałe uszczelnienie kanału i odbudowę uszkodzonej części korony.
Etap V - powstanie ropnia
Gdy powstanie ropień to jest to już ostatni etap rozwoju nieleczonej próchnicy zębów. Na tym etapie miazga jest już uszkodzona oraz występują bardzo uciążliwe dolegliwości bólowe. Infekcja dociera do wierzchołka korzenia zęba i powstaje tam kieszeń, w której obecna jest ropa. Co więcej, infekcja może mieć wpływ także na sąsiadujące kości z wierzchołkiem korzenia zęba. Może pojawić się opuchlizna twarzy, natomiast dziąsła oraz język mogą być nabrzmiałe.
Na tym etapie konieczne jest oczywiście odwiedzenie stomatologa. Najpewniej zaleci on leczenie kanałowe, podczas którego usunięta zostanie chora miazga oraz zostaną oczyszczone kanały. Następnie wykonane zostanie wypełnienie i odbudowa korony zęba. Czasem jednak konieczne jest otworzenie ropnia i w tym celu przeprowadza się zabieg. Nierzadko okazuje się również, że nie da się uratować zęba i trzeba go usunąć.
Nieleczona próchnica ma wpływ na cały organizm
To, jak niebezpieczna jest nieleczona próchnica, najlepiej obrazuje długa lista możliwych powikłań.
Do najpoważniejszych zaliczamy sepsę, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, jak i cukrzycę. Oczywiście wyżej wymienione przypadki należy zaliczyć do grupy rzadkich powikłań.
Inne możliwe powikłania nieleczonej próchnicy
choroby serca,
problemy ze stawami,
zapalenie zatok,
choroby nerek,
parodontoza,
zapalenie gardła i migdałków,
większe ryzyko choroby wrzodowej żołądka,
depresja,
brak pewności siebie,
nieprzyjemny zapach z ust.
Próchnica, gdy jest nieleczona, bywa bardzo niebezpieczna, dlatego tak ważna jest prawidłowo higiena jamy ustnej, jak i regularne wizyty u dentysty.
Jakie są objawy próchnicy?
Ubytki nie zawsze są duże i łatwo ich nie zauważyć. Poza tym na początku rzadko powodują ból. Dlatego warto wiedzieć, jakie mogą być inne niewidoczne objawy próchnicy. Zaliczamy do nich:
ból zęba,
wrażliwość zębów,
ból podczas gryzienia pokarmu,
dolegliwości bólowe podczas spożywania zimnych, gorących i słodkich potraw oraz napojów.
Zaś jeśli chodzi o te widoczne objawy, które możemy dostrzec na zębach, gdy się dobrze przyjrzymy, to dziura w zębie, ciemne plamy, dziury lub zagłębiania w zębach, a także przebarwienia obecne na powierzchni zębów, które mogą być koloru białego, brązowego lub czarnego.
Proces tworzenia się ubytków próchnicowych – jak to wygląda?
Proces pojawiania się ubytków nie zajmuje kilkunastu godzin czy kilku dni. Najczęściej trwa kilka miesięcy, a nawet długie lata! Tworzą się one w wyniku braku odpowiedniej higieny jamy ustnej i są wynikiem działania cukrów, które nie są regularnie usuwane z zębów. Bakterie żywią się cząsteczkami jedzenia nagromadzonymi na zębach i między nimi oraz tworzą kwaśne środowisko, czego skutkiem jest utworzenie się płytki nazębnej, która pokrywa powierzchnię zębów. Kwasy przenikają następnie przez szkliwo zęba i zębinę. Jeśli nie zostanie wdrożone odpowiednie leczenie, to nieleczona próchnica i bakterie zaczną atakować miazgę zęba, to może wiązać się z dużym bólem, nadwrażliwościami, jak i wieloma komplikacjami.
Niewypełnienie ubytku – co się może stać?
Nie ma co liczyć na to, ze ubytki same się uzupełnią. Niestety wiele osób na to liczy, a to błąd! Zwlekanie z wypełnieniem ubytku działa jedynie na naszą niekorzyść, ponieważ wiąże się to z wieloma nieprzyjemnymi doświadczeniami, do których zaliczamy:
powiększanie się ubytku - pojawi się na pewno ból zęba, jak i może stać się bardzo kruchy lub nawet pęknąć!
ubytek dotrze do miazgi zęba - pojawi się silny ból zęba i jedynym rozwiązaniem na tym etapie będzie leczenie kanałowe lub usunięcie zęba.
większe ryzyko infekcji - w ustach znajduje się mnóstwo bakterii, dlatego gdy ubytek dotrze do miazgi zęba, to maksymalnie szybko może dojść do infekcji zęba lub powstania ropnia, a to już bardzo poważny problem!
pogorszenie stanu zdrowia - nieleczone ubytki przez dłuższy czas przyczyniają się do rozwoju infekcji lub ropnia, natomiast bakterie mogą przedostać się do krwiobiegu i rozprzestrzenić się po całym organizmie, a to już może doprowadzić nawet do sepsy!
Jak uchronić się przed próchnicą?
Istnieje kilka sposobów na zapobieganie próchnicy.
Aby się uchronić przed tą chorobą, to należy stosować się do kilku poniższych wskazówek:
- Każdego dnia myj zęby dwa razy szczoteczką soniczną, przeznaczając min. 30 sekund na każdy obszar jamy ustnej.
- Codziennie nitkuj zęby i irygatora do zębów (jeśli istnieje taka potrzeba).
- Spożywaj pożywne i dobrze zbilansowane posiłki.
- Dwa razy w ciągu roku odwiedzaj stomatologa.
Jeśli zaobserwujesz próchnicę – koniecznie musisz udać się do stomatologa. Nieleczona próchnica jest groźna dla całego organizmu!
