Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej – co warto o nim wiedzieć?

Aktywny wirus HSV objawia się nie tylko popularną opryszczką wargową. Zakażenie pierwotne może przyjąć postać opryszczkowego zapalenia jamy ustnej (z pęcherzykami wewnątrz ust, które po pęknięciu zmieniają się w bolesne owrzodzenia lub nadżerki). Takie objawy najczęściej pojawiają się u dzieci. Sprawdź, skąd bierze się ta dolegliwość, jak się objawia i w jaki sposób ją leczyć!

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej – czym jest?

Zakażenie wirusem opryszczki (Herpes simplex virus: HSV-1 lub HSV-2) może przebiegać bezobjawowo. Zakłada się, że aż 90% osób dorosłych to nosiciele wersji wirusa typu 1.

U niektórych osób infekcja pierwotna (czyli pierwszy kontakt organizmu z wirusem) przyjmuje jednak postać ostrego zapalenia jamy ustnej. Zwykle ma to miejsce u niemowląt i małych dzieci oraz osób o osłabionej odporności (np. inną chorobą, operacją czy lekami). Do najczęstszych objawów należą:

• pękające pęcherzyki np. na dziąsłach, podniebieniu, wewnętrznej stronie policzków (zmieniają się w bolesne owrzodzenia);
• wysoka gorączka;
• powiększenie okolicznych węzłów chłonnych;
  
• osłabiony apetyt;
• nieprzyjemny zapach z ust.

Zakażenie nawrotowe zwykle występuje jako opryszczka wargowa u osób, które są nosicielami wirusa Herpes simplex. Najczęściej opryszczka pojawia się w sytuacji obniżonej odporności, np. w trakcie przeziębienia, miesiączki czy po operacji.

Skąd bierze się opryszczkowe zapalenie jamy ustnej? Wirus przenosi się z człowieka na człowieka poprzez wydzieliny (najczęściej ślinę). W przypadku noworodków możliwe jest też zakażenie okołoporodowe. Przeniesieniu wirusa sprzyjają przede wszystkim:

• bezpośredni kontakt, np. przez pocałunki;
• korzystanie z tych samych artykułów higienicznych, np. szczoteczki do zębów;
• oblizywanie smoczków, sztućców itp. i podawanie dziecku.

Aby doszło do zakażenia, nosiciel wirusa wcale nie musi być aktualnie chory (np. na opryszczkę) – czasami HSV przenosi się od osób bez objawów.

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej u dziecka

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł najczęściej dotyczy dzieci w wieku pół roku–5 lat. Maluchy mają jeszcze niewykształcony układ odpornościowy, dlatego są bardziej narażone m.in. na działanie wirusów.

U większości dzieci za dolegliwości odpowiada HSV-1, najczęściej przenoszony przez rodziców (niekoniecznie z aktywną opryszczką). Przebieg choroby jest zwykle cięższy niż u dorosłych, z większą liczbą zmian pęcherzykowych wewnątrz jamy ustnej, wysoką gorączką oraz innymi objawami ogólnymi.

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej u dorosłego

Pierwotne zakażenie wirusem HSV może także objawiać się u dorosłych, jednak występuje dużo rzadziej i najczęściej ma lżejszy przebieg. Zwykle obecność Herpes simplex virus zauważają dopiero wtedy, gdy pojawi się opryszczka wargowa.

Dodatkowo częściej niż opryszczkowe zapalenie jamy ustnej u dorosłych występuje ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych. W takiej sytuacji wykwity pojawiają się nie na błonie śluzowej jamy ustnej (np. dziąsłach), a na tylnej ścianie gardła oraz migdałkach.

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej – leczenie

W przypadku wystąpienia objawów opryszczkowego zapalenia jamy ustnej najlepiej od razu skonsultować się z lekarzem. Nie tylko zdiagnozuje problem (różnicuje chorobę m.in. z pleśniawkami czy aftami), ale również zaleci odpowiednie leczenie. Może obejmować np. leki przeciwwirusowe (takie jak Acyklowir) czy przeciwbólowe.

Po infekcji wirus pozostaje w uśpieniu i okresowo może ujawnić się jako opryszczka (średnio 2 razy na rok). Jeśli pęcherzyki pojawiają się częściej, warto przebadać się pod kątem innych chorób, które mogą odpowiadać za problemy z odpornością.

Istotna jest również profilaktyka. Wirus przenosi się przez kontakt z osobą zakażoną oraz jej przedmiotami osobistymi – pamiętaj więc, żeby nie oblizywać np. smoczka czy sztućców dziecka i nie całować malucha w usta. Dodatkowo zadbaj o to, by każdy domownik miał osobiste przedmioty higieniczne. Dla zdrowia i bezpieczeństwa także dziecko powinno mieć swoją własną szczoteczkę do zębów, np. Oclean Kids z wymiennymi końcówkami.

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej. Najczęściej zadawane pytania

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej – ile trwa u dorosłego, a ile u dziecka?

Objawy infekcji zwykle przechodzą po 5–7 dniach, jednak czasami mogą utrzymywać się dłużej. Pęcherzyki, m.in. na błonie śluzowej policzków, łukach podniebiennych czy dziąsłach, goją się ok. 14 dni. W przypadku dzieci przebieg najczęściej jest ostrzejszy.

Jak leczyć opryszczkowe zapalenie jamy ustnej u dzieci?

Leczenie opryszczki obejmuje stosowanie leków zaleconych przez lekarza. Żeby uniknąć powikłań pierwotnego zakażenia wirusem HSV typu 1 lub 2, skonsultuj się ze specjalistą i zastosuj do jego wskazówek.

Co na opryszczkowe zapalenie jamy ustnej?

W przypadku zarażenia wirusem opryszczki zwykłej najczęściej stosuje się leki przeciwwirusowe, czasami też przeciwbólowe. Dodatkowo można łagodzić objawy stosowaniem preparatów miejscowych.

Ile rozwija się opryszczkowe zapalenie jamy ustnej?

Po kontakcie z wirusem choroba najczęściej rozwija się w 3–6 dni, jednak wylęganie może trwać także kilka dni dłużej.

Źródła:

• https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.18.1.8.
• https://podyplomie.pl/pediatria/12215,opryszczka-u-dzieci
• https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/158823,zakazenie-wirusem-opryszczki-zwyklej-u-doroslych