Aparat ortodontyczny – co warto wiedzieć?

aparat ortodontyczny obraz 3

Aparat ortodontyczny zakłada się po to, aby móc zyskać prawidłowy i piękny zgryz, lecz co istotne – nie chodzi tutaj jedynie o względy estetyczne. Krzywe zęby utrudniają także prawidłowe dbanie o czystość jamie ustnej, jak i trudniej zapobiegać próchnicy czy zapalenie przyzębia. Zakładając aparat ortodontyczny, możemy zyskać ładne i proste zęby, wyleczyć wady zgryzu, jak i często pozbyć się kompleksów.

Aparat ortodontyczny – co to jest?

Aparaty ortodontyczne to specjalistyczne urządzenia wykorzystywane do leczenia i korekcji wady zgryzu oraz rysów twarzy przez prawidłowe ustawienie zębów i szczęki przez wykorzystanie praw fizyki. 

Aparat ortodontyczny – czemu warto go założyć?

Możemy wymienić mnóstwo powodów, dla których warto rozważyć założenie aparatu ortodontycznego. Największą zaletą noszenia takiego aparatu jest oczywiście piękny uśmiech, który możemy uzyskać na koniec leczenia ortodontycznego. Bardzo wiele osób ma krzywe i źle ułożone zęby, zaś te są źródłem kompleksów. Pacjenci z takim uzębieniem unikają szerokiego uśmiechu i zaciskają mocno wargi. To zdecydowanie obniża komfort życia.

Chociaż dla większości pacjentów najważniejsze są efekty estetyczne, to jednak pamiętajmy, że leczenie ortodontyczne wpływa także na zdrowie! Nieprawidłowości zębowe mają wiele skutków – m.in. przyczyniają się do nadmiernego ścieranie się zębów. Niemniej ważne jest to, że właściwe ułożone zęby ułatwiają prawidłową higienę jamy ustnej. Usuwanie resztek pokarmowych jest bezproblemowe i możemy z łatwością dostrzec do wszystkich zakamarków. To natomiast umożliwia nam zapobieganie powszechnie występującej chorobie, czyli próchnicy oraz chorobom przyzębia. 

Często okazuje się, że wady zgryzu są także odpowiedzialne za nawracające bóle głowy czy choroby stawu skroniowo-żuchwowego, zaś usunięcie nieprawidłowości zębowych umożliwia pozbycie się nieprzyjemnych dolegliwości bólowych, jeśli faktycznie były one spowodowane zaburzeniami w ustawieniu zębów.

Aparaty ortodontyczne – rodzaje

Wyróżniamy dwa podstawowe typy aparatów ortodontycznych:

  1. aparat zdejmowany (aparat ruchomy),
  2. aparat stały.
aparat-ortodontyczny-rodzaje

Aparaty stałe

U osób dorosłych, stosuje się aparaty ortodontyczne stałe. Pacjent najczęściej ma samodzielną możliwość wyboru aparantu ortodontycznego.

W przypadku aparatów stałych wyróżniamy m.in. aparaty ligaturowe (tradycyjne), aparaty samoligaturujące (nowocześniejsze) oraz aparaty lingwalne (niewidoczne). 

Aparaty ortodontyczne lingwalne

Ostatnimi czasy coraz częściej stosuje się lingwalne aparaty ortodontyczne. To aparaty, które są niewidoczne, nawet jeśli będziemy się bardzo szeroko uśmiechać. Zamki umieszczane są na zębach od strony języka, ale bez obaw – nie kaleczą języka i nie przeszkadzają podczas codziennych czynności. Tego typu aparaty także łatwiej się czyści, choć jednak są one droższe i mogą być stosowane jedynie w poszczególnych przypadkach.

Ruchome aparaty ortodontyczne dla dzieci

Zamiana zębów mlecznych na stałe trwa dość długo, bo nawet kilka lat. Wraz z upływem czasu zmienia się również kształt zarówno szczęki, jak i żuchwy. Często jednak okazuje się, że mleczaki rosną krzywo, a to znak, że warto udać się do ortodonty. 

U najmłodszych dzieci, czyli między 4. a 12. rokiem życia, najczęściej zastosowanie znajdują aparaty ruchome. Specjaliści nazywają je czynnościowymi. Dzięki nim zęby dziecka wychylają się w odpowiednim kierunku, zaś szczęki właściwie się rozrastają i tym samym przygotowują miejsce dla stałych ząbków. 

Leczenie aparatem ruchomym nie zawsze jest skuteczne. Zazwyczaj jednak przyczyną jest to, że rodzice często nie pilnują dziecka, aby nosiło ono aparat zgodnie ze wszelkimi zaleceniami ortodonty. Pamiętajmy, że takie leczenie trwa przynajmniej kilka lat, więc trzeba uzbroić się w dużo cierpliwości, nie zapominać o wizytach kontrolnych, regularnie sprawdzać postępy leczenia, jak i w razie potrzeby wymieniać aparat na nowy – szerszy czy też większy. 

Jak działa aparat ortodontyczny?

Osoby, które rozważają założenie aparatu ortodontycznego, często zastanawiają się, po jakim czasie będą widoczne efekty noszenia aparatu ortodontycznego? Przede wszystkim należy tutaj podkreślić, że korygowanie nieprawidłowości zębowych to długotrwały proces. Najczęściej trwa od dwóch do trzech lat, zaś jego przebieg w dużej mierze jest zależny od rodzaju wady poddawanej leczeniu. 

Zobacz też:  Zgryz krzyżowy – czym jest i jak go leczyć?

Przypomnijmy, że istnieją dwa główne rodzaje aparatów ortodontycznych – ruchome i stałe. Te pierwsze stosuje się przede wszystkim w przypadku dzieci, które mają jeszcze zęby mleczne. Pomagają one w zmniejszeniu problemów dotyczących ułożenia zębów, lecz nie nadają się do leczenia poważnych zaburzeń. 

Zaś aparaty stałe stosuje się w leczeniu bardziej skomplikowanych nieprawidłowości zębowych. Dzięki nim możemy niwelować różne wady zgryzu, czy zmieniać ułożenie zębów względem siebie. Proces prostowania zębów stałych trwa długo, lecz zdecydowanie warto czekać na efekty. Aparat stały wywiera nieustanny nacisk na konkretne partie zębów, dzięki czemu sukcesywnie się one przemieszczają, co prowadzi do ich wyprostowania.

Kiedy założyć aparat ortodontyczny?

Aparaty ortodontyczne stałe zazwyczaj zakłada się u dorosłych. Jest to możliwe niezależnie od wieku. Decyduje się na to coraz więcej osób po ukończeniu 40. czy nawet 50. roku życia. Nie oznacza to jednak, że aparatów stałych nie zakłada się dzieciom. Generalnie aparat ortodontyczny możemy założyć wtedy, gdy wyjdą nam wszystkie stałe zęby.

Co ważne, należy podkreślić, że czasem okazuje się, że leczenie aparatem u starszych osób jest niewystarczające. Najczęściej spowodowane jest to tym, że wada zgryzu wynika z wadliwej budowy żuchwy lub szczęki. Wtedy trzeba skorzystać z pomocy chirurga, który rozwiąże problem operacyjnie.

W przypadku osób dorosłych, które zdecydowały się na leczenie ortodontyczne, często niezbędne są także zabiegi protetyczne czy wszczepienie implantów. 

Jak wygląda przygotowanie do założenia aparatu ortodontycznego?

W przypadku zauważenia, że zęby dziecka nie rosną tak, jak powinny, to konieczna jest wizyta u ortodonty. Często okazuje się, że potrzebny jest aparat. Wtedy musimy wiedzieć, że jego założenie, będzie wymagało kilku wizyt przygotowujących. 

Pierwsza z nich polega na solidnym oczyszczeniu zębów z nagromadzonego osadu oraz kamienia nazębnego i poddziąsłowego. Wszelkie ubytki w zębach muszą być także uzupełnione – inaczej niemożliwe będzie rozpoczęcie leczenia ortodontycznego. Dokładne oczyszczenie zębów to konieczność, bowiem inaczej może dojść do rozwoju chorób dziąseł i przyzębia tuż po założeniu aparatu ortodontycznego. 

Zanim przejdziemy do dopasowania i założenia aparatu, trzeba wykonać tradycyjne badanie, panoramiczne prześwietlenie wszystkich zębów – pantomogram, boczne zdjęcie czaszki – cefalometria, jak i zdjęcie stanu zębów przed rozpoczęciem leczenia. 

Ostatnim etapem przygotowującym do założenia aparatu ortodontycznego jest wykonanie gipsowych wycisków wszystkich zębów. Są to tak zwane modele diagnostycznego, które wykorzystuje się do opracowania odpowiedniego ułożenia zębów, jak i doboru aparatu. Po wykonaniu i analizie tych wszystkich badań i zdjęć lekarz wybiera najlepszą metodę leczenia. Co ważne: czasem trzeba usunąć niektóre zęby przed założeniem aparatu, aby efekt końcowy był zadowalający.

aparat ortodontyczny obraz 5

Jak wygląda zakładanie aparatu ortodontycznego?

Najczęściej aparat ortodontyczny jest od razu zakładany u pacjentów. Czasem jednak okazuje się konieczne wykonanie tzw. separacji, którą wykonuje się tydzień przed założeniem aparatu.

Polega to na umieszczeniu między zębami trzonowymi elastycznych elementów, które przygotowują miejsce dla pierścieni, które znajdą się później na pierwszych zębach trzonowych. 

Kolejna wizyta (po 7 dniach) polega na usunięciu elastycznych elementów i umieszczeniu specjalnych pierścieni na zębach trzonowych. Następnie specjalista może przystąpić do założenia aparatu. Rozpoczyna od przyklejenia zamków na poszczególnych zębach. Mogą być one metalowe lub przezroczyste. Zaś do nich za pomocą ligatur mocowany jest sprężysty drut, czyli łuk. Siłę, z jaką będzie działał, ustala ortodonta. Wszystko to po to, aby zęby stanęły w równym szeregu i były proste. Co więcej, przy dużych wadach zgryzu zastosowanie znajdują tylko i wyłączenie zamki metalowe. 

Po założeniu aparatu ortodontycznego trzeba pamiętać o wizytach kontrolnych, które odbywają się co 1-2 miesiące. Na takich wizytach lekarz sprawdza efekty leczenia – porównuje ustawienie zębów ze wcześniejszym stanem (z gipsowych odlewów) oraz modyfikuje ustawienie aparatu. Czas noszenia takiego aparatu zależy od wady, jak i postępów w leczeniu, choć najczęściej wynosi 2-3 lata. 

Niektórzy zastanawiają się, dlaczego leczenie ortodontyczne pochłania tyle czasu? Przede wszystkim dlatego, że zęby zazwyczaj wymagają odpowiedniego przygotowania do leczenia. Pacjenci często muszą wstawić brakujący ząb lub jakiś usunąć, uzupełnić ubytki, czy udać się na fizjoterapię, aby rozluźnić mięśnie. Dodatkowo warto wiedzieć, że leczenie ortodontyczne nie jest bolesne, choć przez pierwsze dni po założeniu aparatu większość pacjentów odczuwa dyskomfort.

O czym pamiętać po założeniu aparatu ortodontycznego?

Zęby po założeniu aparatu bywają bardzo wrażliwe, co jest odczuwalne przede wszystkim podczas spożywania posiłków. Wtedy właśnie wielu pacjentów decyduje się na przejście na pokarmy w formie płynnej lub papkowatej. 

Nie zaleca się gryzienia bardzo twardych pokarmów, ponieważ może to doprowadzić do odklejenia się zamka. Takie produkty jak marchewki czy jabłka lepiej kroić na mniejsze kawałki. Nie powinno się także zbyt często sięgać po słodycze – w szczególności gumy do życia, czy cukierki, które łatwo przyklejają się do elementów aparatu i trudno je później usunąć. 

Zobacz też:  Krzywe zęby - jak je wyprostować?

Gdy zamki są brudne, to niestety istnieje większe ryzyko ich odklejenia się od zębów. Drut może także wyginać się i popychać zęby w złą stronę. Ważnym zaleceniem jest też rezygnacja z napojów gazowanych, ponieważ zawierają one dwutlenek węgla, który skutecznie rozpuszcza klej użyty do przytwierdzenia zamków. Jeśli jednak się zapomnimy i wypijemy szklankę takiego napoju, to pamiętajmy o przepłukaniu ust wodą i umyciu zębów pastą.

wada zgryzu dziecko

Jak zapobiegać wadom zgryzu u dzieci?

Nawet 4/5 wad zgryzu ma swój początek w pierwszych latach życia. Są one spowodowane wieloma czynnikami, choć najczęściej przyczyną jest dobór nieodpowiedniego smoczka, który może wykrzywiać zęby i deformować kości szczęki oraz żuchwy. 

Zbyt długie karmienie dziecka butelką ze smoczkiem także zwiększa ryzyko wad zgryzu. Po ukończeniu pierwszego roku życia należy butelkę zastąpić łyżeczką. 

Nie powinno się także karmić dzieci w pozycji leżącej lub półleżącej, ponieważ powoduje to deformacje żuchwy. Problemem i jednakowo przyczyną bywają też przerośnięte migdałki, przez co maluchy zmuszone są do oddychania przez usta. Absolutnie nie powinniśmy podawać również dzieciom jedynie papkowatych pokarmów, bowiem muszą one gryźć, aby ich zęby były proste, a dziąsła mocne. 

Dzieci często mają też nawyki, które negatywnie wpływają na ich zęby. Zdarza im się obgryzać ołówki, paznokcie, a także nieustannie ssać kciuk. To niestety drastycznie zwiększa ryzyko poważnych wad zgryzu. By do nich nie dopuścić, należy również dbać o leczenie mlecznych zębów.

Jak dbać o higienę jamy ustnej, nosząc aparat ortodontyczny?

Osoby, które noszą stałe aparaty, koniecznie muszą dbać o higienę jamy ustnej. Głównie po to, aby zapobiegać próchnicy, jak i uchronić się przed chorobami dziąseł. Aparatów stałych nie zakłada się u osób, które regularnie zaniedbują czyszczenie zębów. W dodatku należy pamiętać, że utrzymanie higieny jamy ustnej jest znacznie trudniejsze po założeniu aparatu. Pomocne tutaj będą szczoteczki soniczne i irygatory do zębów. 

aparat ortodontyczny obraz 1

Posiadacze aparatów ortodontycznych zawsze muszą mieć przy sobie szczoteczkę do zebów – zarówno w domu, jak i w pracy bądź szkole. Wynika to z tego, że muszą szczotkować zęby po każdym, nawet niewielkim posiłku. Jeśli nie będziemy o to dbać, to osad między elementami aparatu wpłynie na szybszy rozwój próchnicy, jak i chorób dziąseł. Skuteczniejsze szczotkowanie zapewnią nam wersje soniczne.  

Choroba może rozwinąć się do tego stopnia, że lekarz może podjąć decyzję o zdjęciu aparatu i przerwaniu leczenia, niezależnie od tego, czy jest to początek kuracji, czy jej końcówka. Z tego powodu należy dbać o zęby podczas noszenia aparatu ortodontycznego – nie tylko je solidnie myć, ale również płukać wodą z dodatkiem płynów stomatologicznych, jak i używać nić dentystyczną lub irygatora w celu czyszczenia przestrzeni międzyzębowych. 

Często zdarza się również, że aparat ortodontyczny powoduje bolesne uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej. Te zaś są dość trudne w leczeniu, ponieważ śluzówka nieustannie jest drażniona przez metalowe elementy aparatu. Czasem ból jest naprawdę uciążliwy i utrudnia codzienne życie – jedzenie, czy mówienie. W niektórych przypadkach dochodzi również do zakażeń. 

Gdy pojawią się uszkodzenia błony śluzowej, to warto sięgnąć po preparat przeciwzapalny i antyseptyczny, który stworzy na powierzchni rany warstwę ochronną, a ta przyśpieszy gojenie. Dobór takiego produktu zawsze powinien być dopasowany do rodzaju, lokalizacji zmiany, jak i wieku pacjenta. 

Sprawdź ofertę marki Oclean

Osoby, które noszą aparat ortodontyczny, szczególnie muszą zwracać uwagę na czyszczenie trudno dostępnych miejsc. Irygatory do zębów oraz szczoteczki soniczne sprawdzają się świetnie u usób ze stałym aparatem ortodontycznym. Urządzenia te pozwolą zachować higienę jamy ustnej i zapobiec powstawaniu próchnicy.

Szczoteczki soniczne-1

Aparat ortodontyczny - odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

Zebraliśmy poniżej odpowiedzi na pytania, które najczęściej pojawiają się w Internecie od ludzi, którzy zamierzają założyć aparat ortodontyczny i też takich, który już taki posiadają! Sprawdź nasze odpowiedzi.

W jakim wieku należy założyć aparat ortodontyczny?

Aparat ortodontyczny służy do korygowania nieprawidłowości związanych z zębami. Jego założenie często rozważają osoby, które mają krzywe zęby lub po prostu nie podoba im się ustawienie ich zębów. W takiej sytuacji warto odwiedzić ortodontę, który podejmie decyzję, czy w danym przypadku potrzebne jest leczenie aparatem ortodontycznym. 

Leczenie aparatem ortodontycznym może być przeprowadzone nie tylko w przypadku dorosłych osób, ale także dzieci. U najmłodszych jednak – od 4. do 12. roku życia – najczęściej stosuje się aparaty ruchome, które nosi się głównie w nocy i kilka godzin w ciągu dnia. Aparaty stałe zaś zazwyczaj zakłada się nastolatkom i dorosłym osobom.

Czy istnieją przeciwwskazania do noszenia aparatu ortodontycznego?

Oczywiście. Niestety nie każdy może zdecydować się na założenie aparatu ortodontycznego. Przeciwwskazaniami są między innymi stany zapalne w jamie ustnej, cukrzyca, choroby przyzębia czy miazgi zęba, zaburzenia gospodarki hormonalnej oraz choroby związane z obniżoną odpornością organizmu.

Co jeść, nosząc aparat ortodontyczny?

Na początku leczenia ortodontycznego jedzenie często jest problematyczne, bowiem występuje dość duży dyskomfort. Wtedy najlepiej po prostu spożywać produkty miękkie czy rozdrobnione – zupy, jogurty czy kisiele. Podczas noszenia aparatu nie powinno się sięgać po ciągnące się produkty takie jak gumy do życia czy cukierki, bowiem mogą one przyklejać się do zamków i być przyczyną ich odklejania. Nie zaleca się także spożywania twardych owoców w całości, orzechów, sucharków, czy pestek, ponieważ mogą uszkodzić aparat. Najlepiej ograniczyć też spożywanie produktów, które mogą odbarwiać ligatury, czyli warto zmniejszyć częstotliwość picia kawy i czerwonego wina. 

Jak myć zęby, będąc posiadaczem aparatu ortodontycznego?

Mycie zębów podczas noszenia aparatu ortodontycznego jest trudniejsze, lecz nie możemy absolutnie zapominać o ich pielęgnacji. Do aparatu zazwyczaj przyklejają się resztki jedzenia, więc zęby powinniśmy myć po każdym posiłku. Najlepiej używać do tego dwóch szczoteczek – jedna standardową oraz drugą do czyszczenia trudno dostępnych miejsc. Zaś przestrzenie międzyzębowych powinniśmy oczyszczać za pomocą nici dentystycznej. 

Czy istnieje alternatywa dla aparatu ortodontycznego?

Niestety tutaj nie ma zbyt wielu opcji. Należy jednak wiedzieć, że istnieją różne wersje aparatu ortodontycznego. Możemy zdecydować się na aparat, który składa się z przezroczystych lub w kolorze zębów zamków i drutów, więc cały aparat jest praktycznie niewidoczny. Niektórzy mogą zdecydować się także na nakładki Invisaligh lub inne rodzaje zdejmowanych aparatów, dzięki którym możemy wyprostować zęby. Rozwiązaniem mogą być też licówki, które poprawiają wygląd zębów, lecz są dość drogie, nie korygują problemów ze zgryzem, jak i co jakiś czas trzeba je wymieniać.

Czy są wiekowe ograniczenia na aparat ortodontyczny?

Nie ma tutaj żadnych większych ograniczeń wiekowych. U dzieci warto założyć aparat w wieku od 10 do 14 lat, czyli wtedy gdy usta i głowa dziecka ciągle rosną i jeszcze trwa proces wyrzynania się zębów stałych. Zaś jeśli chodzi o osoby dorosłe – na aparaty ortodontyczne decydują się nawet osoby po 50. roku życia!

Ile trzeba nosić aparat ortodontyczny?

Leczenie aparatem ortodontycznym u dzieci trwa zazwyczaj od roku do trzech lat. Oczywiście jednak należy podkreślić, że ten okres jest uzależniony od rodzaju wady, czy indywidualnego tempa wzrostu. Ważna jest też współpraca ze strony pacjenta, czyli m.in. dbanie o higienę jamy ustnej, noszenie dodatkowych elementów takich jak np. wyciągi oraz stawianie się na wizyty kontrolne.

Czy leczenie aparatem ortodontycznym jest skuteczne?

Aparat ortodontyczny jest skuteczny również u osób dorosłych. Wiele osób decyduje się na niego po ukończeniu 18. roku życia, ponieważ dopiero wtedy stać je na założenie aparatu. Sporą grupę pacjentów stanowią także osoby po 30., 40., czy 50. roku życia. Zdecydowanie warto założyć aparat ortodontyczny nawet w dorosłym wieku, by później móc się cieszyć pięknymi i prostymi zębami, jak i usunąć problemy ze zgryzem.

Czy poprawa wyglądu zębów to jedyna korzyść z aparatu ortodontycznego?

Zdecydowana większość osób zakłada aparat ortodontyczny ze względu na kwestie estetyki. Lecz należy pamiętać, że czyste zęby to także mnóstwo korzyści zdrowotnych – m.in. łatwiej je się czyści, co przekłada się na mniejsze ryzyko próchnicy czy chorób dziąseł. Poprawa zgryzu usuwa również problemy strukturalne, jak i może zmniejszyć ból szczęk, czy ułatwić proces gryzienia pokarmów. 

Ile kosztuje aparat ortodontyczny?

Cena aparatu ortodontycznego zależy od tego, z jakich materiałów został wyprodukowany. Koszt ten jest uzależniony także od rodzaju wybranego aparatu. Zdecydowanie najtańsze są zdejmowane aparaty dla dzieci – kosztują one od 300 do 500 zł za jeden łuk zębowy

Znacznie droższe są aparaty stałe, których ceny zaczynają się od 1500 do nawet 2000 zł za jeden łuk w przypadku tradycyjnego aparatu ortodontycznego. Wybierając natomiast aparat estetycznych lub lingwalny, koszt wzrasta do nawet 9 tysięcy złotych! Jeszcze droższe są aparaty nakładkowe, które kosztują kilkanaście tysięcy złotych za jeden łuk zębowy.

Pacjenci często muszą płacić również za zdjęcie aparatu i przygotowanie aparatu retencyjnego, który stabilizuje ustawienie zębów. To kolejny koszt w okolicach tysiąca złotych. Co więcej, do ogólnego kosztu dochodzą również ceny wizyt kontrolnych, jak i dodatkowych badań. 

Przeczytaj też:

Udostępnij wpis swoim znajomym!

Twitter
Facebook